”Iedereen in Nederland mankeert wel wat volgens de huidige definities van ziekte en gezondheid”, signaleert Jim Faas, voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Verzekeringsgeneeskunde (NVVG). Dat is onhoudbaar, waarschuwt hij. ”We lopen echt vast. Zelfs bij jonge mensen zie je al dat ze uitvallen door stress of een of andere ontwikkelingsstoornis. We moeten het ziektebegrip afbakenen, anders komen veel te veel mensen in een arbeidsongeschiktheidsuitkering terecht.”
Faas: ”Boven de 50 jaar loopt er bijna niemand meer rond zonder minstens één medische diagnose. Maar ook onder de 30 jaar vliegen de labels ons inmiddels om de oren: dyslexie, PDD-NOS, ADHD, autisme, hoogbegaafd. De lijst is eindeloos. Als je uit het lood geslagen bent, heb je een gerede kans om minimaal het etiket ’aanpassingsstoornis’ te krijgen. Dat geeft toch te denken. Wie is nog normaal?”
Daarbij zijn recente berichten over toenemend verzuim onder mensen met mantelzorgtaken uiterst zorgwekkend, vindt Faas. En ook de economische crisis speelt een rol, merken de verzekeringsartsen die veelal werken voor uitkeringsinstantie UWV. ”Werkloosheid is op zichzelf een ziekmakende factor. Wie langdurend werkloos is, gaat zich slechter voelen.”
Grote druk
”Er is ook grote druk vanuit de samenleving: iedereen behoort te werken voor zijn geld. Als je werkloos bent, word je daarop aangekeken. Depressies liggen vervolgens op de loer. Zo gebeurt het dat werklozen een keuring aanvragen met een gerede kans dat ze vanwege psychische klachten in de WIA (de vroegere WAO, red.) belanden.”
Hierdoor vervaagt de grens tussen werkloos en arbeidsongeschikt, meent Faas. ”Het zijn synoniemen van elkaar aan het worden. Als je maar iets mankeert kan dat in Nederland als kapstok worden gebruikt om een arbeidsongeschiktheidsuitkering aan te vragen. En wie tijdelijk in de put zit, behoudt zijn uitkering toch vaak levenslang. Het dossier wordt vaak niet meer opnieuw bekeken. Er is een chronisch tekort aan verzekeringsartsen.”
820.000 arbeidsongeschikten
De laatste paar jaar neemt het aantal aanvragen voor een WIA-uitkering toe. Er zijn nu 820.000 mensen arbeidsongeschikt. In 2012 vroegen 55.900 mensen een WIA-uitkering aan, in 2013 waren dat er 57.800 en vorig jaar bijna zestigduizend. Iets meer dan de helft van de aanvragen wordt toegekend.
Faas: ”Waarom de ene cliënt wel en de andere geen arbeidsongeschiktheidsuitkering krijgt, wordt allengs steeds minder begrijpelijk.”
De verschillen in uitkomsten bij medische keuringen worden voor de mensen steeds moeilijker te verteren, merken de verzekeringsartsen in hun spreekkamer. De druk op de artsen om een medisch stempel te plakken op relatief gezonde mensen is hoog, weet Faas. ”Volgens de definitie van gezondheid door de Wereldgezondheidsorganisatie WHO uit 1948, waarbij het ’compleet welbevinden’ centraal staat, is bijna niemand gezond.”
Bron: Trouw / Ingrid Weel (http://www.trouw.nl/tr/nl/4324/Nieuws/article/detail/4007589/2015/05/08/Keuringsartsen-Te-snel-stempel-ziek.dhtml)