Creatieve mensen hebben een grotere kans op het ontwikkelen van een psychiatrische stoornis zoals schizofrenie en bipolaire stoornis.
Dat blijkt uit onderzoek gepubliceerd in Nature Neuroscience (http://www.nature.com/articles/nn.4040.epdf?referrer_access_token=xDZl1qjq2L15ZG1YgU7HYdRgN0jAjWel9jnR3ZoTv0Mt7BlfBO6wopE5q0BfyPnqByxX14r_f8F4mIu5_MlB7oSfGiOAfpyj5ssbHL5_dm4JPO3wjAlavv_FtT-V_NCIdPEz0yFcgGD0RGd-jwQVXcwZd8vj3lqa75GtABp20Y85f0CvhHQF9-btN7drHQ96UP-M3hmcvk37pCM6yWUR2g62bKmAW7RZ1HnyN6Zg96eEQU0IKSPRUgki6cWaSwAuR8S_EXJbICK031omRum8XQ%3D%3D&tracking_referrer=www.theguardian.com).
”Om creatief te zijn, moet je anders denken,” zegt neuroloog Kari Stefansson, die de gegevens van 86.000 mensen in IJsland onderzocht. ”Mensen die iets nieuws creëren overbruggen soms de stap tussen gezond verstand en waanzin”.
Het onderzoek toont aan dat mensen die ’creatieve banen’ hebben, zoals dansers, muzikanten, schrijvers en kunstenaars, een grotere kans hebben op het ontwikkelen van schizofrenie en bipolaire stoornis. Het is 17 procent waarschijnlijker dan bij mensen met andere werkzaamheden.
Het onderzoek is aan behoorlijke kritiiek onderhevig, onder andere van psychologe Judith Schlesinger. Zij zegt in Genetic Expert News Service dat er hoogstens sprake is van een hoge correlatie tussen de baan die iemand heeft en de diagnose: ”Er zijn ook creatieve accountants en advocaten die prachtig kunnen schilderen of dansen in het weekend. Creativiteit valt wetenschappelijk niet te meten.”
Bron: Nu.nl (http://www.nu.nl/gezondheid/4065342/creatieve-mensen-gevoeliger-geestesstoornis.html)
Onderzoekers van het Nederlands Tweelingen Register (NTR) verbonden aan de Vrije Universiteit Amsterdam veronderstelden al langer dat er een link is tussen creativiteit en psychiatrische aandoeningen zoals schizofrenie. Zij bevestigen in Nature Neuroscience die hypothese, maar geven een verklaring voor het verband.
Genen die risico op schizofrenie beïnvloeden, hebben ook positieve aspecten
Het idee dat creativiteit en psychiatrische aandoeningen mogelijk een gemeenschappelijke basis hebben, gaat terug op waarnemingen bij beroemde kunstenaars zoals Vincent van Gogh. Als zo’n verband wordt verklaard door een set genen die het risico op schizofrenie verhoogt, maar tegelijkertijd de kans vergroot dat iemand creatieve talenten heeft, wordt ook een andere paradox opgelost. Namelijk: waarom genen met schadelijke effecten voor het individu (zoals schizofreniegenen) toch aanwezig blijven in de populatie. Op sommige ziekten heeft natuurlijke selectie geen grip en soms is het duidelijk waarom. Een voorbeeld: dementie ontstaat vaak op latere leeftijd en heeft meestal geen effect op hoeveel kinderen een persoon krijgt. Schizofrenie is wél nadelig voor reproductief succes, waarmee je zou verwachten dat genen voor schizofrenie langzaam verdwijnen omdat patiënten minder kinderen krijgen. Echter, als genen die het risico op schizofrenie verhogen ook gunstige effecten kunnen hebben - zoals creativiteit - verklaart dat mogelijk waarom de ziekte in de populatie blijft voortbestaan.
Creatieve mensen denken anders dankzij genotype
Voor de meeste psychiatrische aandoeningen weten we nog weinig over de onderliggende genetica en biologische processen die bij de ziekte zijn betrokken. De wetenschappers, waaronder VU-onderzoeker Abdel Abdellaoui, bevestigen het idee dat aandoeningen zoals schizofrenie het extreem zijn van een normaal spectrum van menselijk gedrag en dat op een ander deel van dit spectrum bijvoorbeeld creativiteit is te zien. Creatieve mensen hebben mede dankzij hun genotype de mogelijkheid om anders te denken. Wanneer die aanleg samengaat met schadelijke biologische of omgevingsfactoren, kan dit leiden tot psychiatrische aandoeningen. Abdellaoui: “Dankzij steeds grotere studies brengt de moleculaire genetica in de laatste jaren genetische risicofactoren voor psychiatrische aandoeningen in kaart. Wij laten zien dat we die resultaten ook kunnen gebruiken om te verkennen in hoeverre psychiatrische aandoeningen biologische mechanismen delen met gezonde eigenschappen zoals creativiteit.”
Bron: Vrije Universiteit (http://www.vu.nl/nl/nieuws-agenda/nieuws/2015/april-juni/schizofrenen-zijn-creatief.asp)