Nederlanders met een verhoogde kans op een depressie worden vanaf volgend jaar preventief doorgelicht door de huisarts. Dat is de bedoeling van de ’Zorgstandaard Depressie’ die (huis)artsen, verzekeraars en patiëntenorganisaties aan het ontwikkelen zijn. Kwetsbaar voor een depressie zijn onder anderen mensen met chronische, lichamelijke kwalen, werklozen, alleenstaande moeders en mensen van wie recent de partner is overleden. Dat meldt de Volkskrant.
800 duizend Nederlanders kampen momenteel met de aandoening
In de VS pleit de invloedrijke adviesorganisatie voor preventieve gezondheidszorg, de USPSTF, dat alle volwassenen preventief worden gescreend op depressie, inclusief zwangere vrouwen en vrouwen die net bevallen zijn.
Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie zal depressie in 2020 volksziekte nummer één zijn. 20 procent van de Nederlanders en de Amerikanen krijgt ooit in zijn leven een depressie. Op dit moment kampen 800 duizend Nederlanders met de aandoening. De ziekte kost de Nederlandse samenleving jaarlijks 2,8 miljard euro aan behandelkosten en indirecte kosten zoals het verlies van arbeidsproductiviteit. In de VS gaat het om 45 miljard dollar.
Gezondheidswinst
Volgens de Amerikaanse experts van de US Preventive Services Task Force (USPSTF) valt er met grote zekerheid gezondheidswinst te boeken als depressies vroegtijdig worden opgespoord en behandeld. Ze vinden de vragenlijsten waarmee - voor verschillende groepen - de eerste ruwe diagnose wordt gesteld, betrouwbaar genoeg. Bovendien zijn er genoeg effectieve behandelmethoden zoals antidepressiva en psychotherapie en combinaties daarvan, aldus de expert-groep.
Voor Nederland is een algehele screening naar depressie in de bevolking minder zinvol dan in de VS, vindt Jan Spijker, depressie-onderzoeker bij het Trimbos-Instituut en hoogleraar chronische depressie aan de Radboud Universiteit. ’De zorg is hier veel toegankelijker dan in de VS. Wel willen we in de nieuwe Zorgstandaard Depressie vanaf volgend jaar regelen dat huisartsen risicogroepen preventief gaan screenen.’ Het Landelijk Genootschap Huisartsen werkt aan deze Zorgstandaard mee. Van alle Nederlanders met depressie krijgt 60 procent zorg en 40 procent niet. Spijker vindt het zorgelijk dat Nederlanders gemiddeld twee jaar met hun klachten blijven rondlopen voordat ze hulp zoeken of krijgen. ’Dat is veel te lang. Het kan natuurlijk vanzelf overgaan, maar na drie maanden niet meer.’ Een vroegtijdige behandeling heeft bovendien meer kans op succes.
Zinvol
De Amerikaanse experts die Washington adviseren álle volwassenen te screenen weten nog niet met welke frequentie dat zou moeten gebeuren. Voor kinderen is nog geen bewijs dat screening zinvol is.
Screening-studies in de VS laten veel meer gezondheidswinst zien dan in Nederland, merkt hoogleraar Spijker op. Hij wijst op een studie waarbij huisartsen in Amsterdam al hun patiënten depressie-vragenlijsten voorlegden. Er werden wel meer depressies opgespoord, maar de patiënten weigerden zich te laten behandelen.
De Leidse depressie-expert en psycholoog Willem van der Does is huiverig voor een algehele screening. ’Een groot aantal vals-positieven zal het hele systeem gaan verstoppen.’ Dat gevaar is minder groot als de screening wordt beperkt tot kwetsbare groepen.
Het Nederlands Huisartsen Genootschap waarschuwt voor de suggestie dat er een actief opsporingsprogramma komt. De site van het genootschap meldt dat ”het volgens de NHG-Standaard Depressie wel zinvol is om alert te zijn bij mensen uit risicogroepen of een vermoeden op een depressie. Dit zijn bijvoorbeeld mensen met (chronische) lichamelijke aandoeningen, een depressie in de familie en mensen die onlangs een partner of hun baan hebben verloren. In de huidige NHG-Standaard wordt screening van volwassenen in de algemene populatie op depressieve symptomen niet aanbevolen, omdat niet is bewezen dat mensen zonder hulpvraag gebaat zijn bij een actief hulpaanbod.”
Bron: De Volkskrant / Margreet Vermeulen (http://www.volkskrant.nl/wetenschap/huisarts-gaat-risicogroepen-preventief-screenen-op-depressie~a4232660/) / NHG (https://www.nhg.org/actueel/nieuws/geen-ongerichte-screening-op-depressie)