Politieke partijen willen toezicht hulpprogramma's op televisie

Er moet onafhankelijk toezicht komen op hulp-tv, televisie-programma’s die kandidaten zeggen te helpen maar dat in de praktijk niet doen. Dat vinden verschillende grote partijen in de Tweede Kamer: SP, D66 en PvdA. Ze willen dit maandag bespreken met staatssecretaris Dekker (Media, VVD) bij de behandeling van de mediabegroting. Ook zullen ze de bewindsman dan vragen stellen over de misleiding van kandidaten van hulpprogramma’s van RTL.

NRC sprak voor een drieluik over hulp-tv met ruim twintig kandidaten van drie verschillende programma’s. Zij deden mee aan RTL-programma’s Een Nieuw Begin, Geef Mij Nu Je Angst en Herrie in de Keuken/Herrie in het Hotel.

Uit de serie blijkt dat kandidaten gebonden zijn aan vergaande maar strikt geheime contracten. Wie meedoet aan Geef Mij Nu Je Angst, een programma voor mensen met ernstige angst- en dwangstoornissen, kan niet stoppen tijdens de opnames. De productiemaatschappij kan ten minste „de totale productiekosten” van de aflevering „per direct” op de deelnemer verhalen, als die „om wat voor reden dan ook” besluit te stoppen.

Zulke contracten, en vooral het feit dat op stoppen met het programma sancties staan, zijn „volstrekt onethisch en onacceptabel”. Dat zegt Damiaan Denys, afdelingshoofd psychiatrie van het Academisch Medisch Centrum (AMC) in Amsterdam. Hij noemt de programma’s schrijnende voorbeelden van het exploiteren van patiënten, en in het AMC merken ze daarvan de gevolgen. Op de afdeling psychiatrie meldden zich eerder verschillende oud-deelnemers van andere hulpprogramma’s.

Toezicht op deze programma’s is ingewikkeld. Het Commissariaat voor de Media houdt in Nederland toezicht op de naleving van de Mediawet. Maar omdat RTL gevestigd is in Luxemburg valt de omroep buiten dat toezicht. D66 eist meer openheid van de programmamakers: „Het heeft er alle schijn van dat de mensen in kwestie niet goed geïnformeerd worden en de gevolgen niet kunnen overzien”, aldus D66-Kamerlid Kees Verhoeven.