Hersenen van mensen met autisme worden minder snel oud

Mensen met autisme halen hun achterstand in als ze ouder worden. Er zijn zelfs aanwijzingen dat autisme hen beschermt tegen het verval van de hersenen. Dat schrijft Julie Wevers in het NRC van afgelopen vrijdag 27 januari.

De eerste persoon in de geschiedenis die ooit de diagnose autisme kreeg – de Amerikaan Donald Triplett – is nu 83 jaar oud. Zijn ontwikkeling verliep uitzonderlijk: werd hij aanvankelijk als ‘zwakzinnig’ weggezet in een instituut, uiteindelijk studeerde hij af aan de universiteit en werkte hij tot aan zijn pensioen bij een bank waar hij klanten soms begroette met hun rekeningnummer. „Al met al was de situatie voor Donald veel beter dan we hadden durven hopen”, schreef zijn moeder Mary Triplett toen haar zoon zesendertig jaar oud was aan psychiater Leo Kanner die in 1942 de diagnose had gesteld.

Tripletts bijzondere levensloop is uitvoerig beschreven, recentelijk weer in het vertaalde Amerikaanse boek Autisme. De vele gezichten van een stoornis van John Donvan en Caren Zucker. Hoe het andere ouderen met autisme vergaat is echter onbekend; autisme-onderzoekers richten hun blik het meest op kinderen en adolescenten. Maar daar komt nu in snel tempo verandering in, mede dankzij de Nederlandse hoogleraar Hilde Geurts van de Universiteit van Amsterdam, de afgelopen jaren verantwoordelijk voor een hele reeks onderzoeken naar ouderdom en autisme.

Het gaat om een nieuw onderzoeksgebied waarvoor ook in het buitenland steeds meer belangstelling bestaat. Onlangs verscheen in Engeland het boek Autism Spectrum disorder in Mid and Later Life waarvan Geurts één van de auteurs is, samen met andere autisme-experts zoals de Britse Francesca Happé en Dermot Bowler. De teneur van het boek is overwegend somber – opvallend veel volwassenen met autisme kampen met werkloosheid, depressies en angsten – maar er valt ook opwinding in te bespeuren.

Er lijkt namelijk iets ongewoons aan de hand te zijn met de hersenontwikkeling van mensen met autisme als zij ouder worden. Uit verschillende recente onderzoeken blijkt bijvoorbeeld dat zij hun aanvankelijke achterstand op veel essentiële cognitieve gebieden inlopen. Bovendien is er sinds kort een nieuwe wetenschappelijke theorie – de zogeheten ‘beschermingshypothese’ – die stelt dat hersenen van mensen met autisme minder snel verouderen. Hiervoor bestaat nog weinig bewijs en de twijfels zijn levensgroot - maar er zijn wél interessante aanwijzingen.

Mensen met autisme lopen achterstand later in

De verwachting van autisme-experts was tot voor kort dat hersenen van mensen met autisme juist sneller zouden verouderen. Dat dacht ook Geurts toen zij in 2011 begon aan haar door de NWO gefinancierde vijfjarige onderzoeksproject getiteld Autisme en Ouderdom, een dubbel probleem?

Bron: Julie wevers, NRC (https://www.nrc.nl/nieuws/2017/01/27/nu-kopzorgen-straks-koppositie-6425971-a1543323)