Vaak dubbelrol wetenschapper in onderzoek naar preventieprogramma’s

In zijn proefschrift laat Trimbos-onderzoeker Ferry Goossens zien dat verstrengeling van belangen in interventieonderzoek niet alleen veel voorkomt, maar dat dit tevens gerelateerd is aan de onderzoeksuitkomsten. Op 10 februari 2017 promoveert hij aan de Universiteit Utrecht.

Uit een analyse van 288 internationale artikelen die onderzoeken beschrijven naar de effecten van genotmiddelen-preventieprogramma’s op middelbare scholen, blijkt dat het uitmaakt of de onderzoeker zelf het preventieprogramma heeft ontwikkeld en/of voor de licentiehouder werkt. Onderzoekers met zo’n dubbelrol vinden positievere uitkomsten bij effectonderzoek naar alcohol- en tabakspreventieprogramma’s dan onafhankelijke onderzoekers. Zo’n dubbelrol kwam in 75 procent van de artikelen voor. Ook in een onderzoek (https://www.trimbos.nl/actueel/nieuws/bericht/?bericht=2028) naar Nederlandse jeugdinterventies bleken de auteurs van 84 procent van de onderzoekartikelen deze dubbelrol te vervullen.

Verklaringen

In zijn proefschrift keek Goossens naar twee mogelijke verklaringen. Of onderzoekers met een dubbelrol voeren de interventie heel goed uit tijdens het onderzoek: dan kan men dus ook betere uitkomsten verwachten. Of onderzoekers maken (on)bewust keuzes tijdens het onderzoek die de kans op positievere uitkomsten vergroten. Analyses hebben echter geen uitsluitsel gegeven over welke van deze verklaringen het meest juist is.

“Het is tijd dat we meer werk maken van onafhankelijk effectonderzoek en beter begrijpen waarom dubbelrollen leiden tot betere uitkomsten. Het zou goed kunnen dat de interventie beter wordt uitgevoerd tijdens het onderzoek, maar dan moeten we ons goed realiseren dat we dezelfde kwaliteit van uitvoering moeten halen tijdens de reguliere implementatie van de interventie. Momenteel is daar veelal te weinig geld voor beschikbaar”, aldus de onderzoeker.

Bron: Trimbos (https://www.trimbos.nl/actueel/nieuws/bericht/?bericht=2028)