Instelling in Noord-Holland dupe van verandering jeugdzorg

Gemeenten mogen de jeugdzorg ingrijpend veranderen, ook als goed functionerende instellingen voor de moeilijkste jongeren erdoor kunnen gaan wankelen. Dat blijkt uit een uitspraak van de rechtbank Amsterdam van woensdagmiddag, schrijft het NRC. (https://www.nrc.nl/nieuws/2018/12/05/weg-vrij-voor-ingrijpende-verandering-in-jeugdzorg-a3059622)

Achttien gemeenten uit het noorden van Noord-Holland staan volgens de rechter in hun recht met hun keus voor een nieuwe aanbieder van zogenoemde ‘gesloten jeugdzorg’, Horizon. De huidige aanbieder van gesloten jeugdzorg in de regio, Transferium, verliest daardoor in de nabije toekomst, vermoedelijk volgend jaar, het grootste deel van zijn 72 inwonende jongeren. Horizon zal de gesloten jeugdzorg in de regio begin 2019 opstarten. 

Ernstig verstoord

Transferium, gevestigd in Heerhugowaard, bestreed via een kort geding de gemeentelijke aanbestedingskeus voor Horizon, een instelling uit Zuid-Holland. De moeilijkste jongeren – kampend met psychiatrische stoornissen, verslavingen, agressieproblemen – zouden, aldus Transferium, moeten verhuizen van hun ‘thuis’ in Heerhugowaard naar vestigingen van Horizon in Zuid-Holland of misschien zelfs naar Horizons locatie in Harreveld, in de Achterhoek. Het contact tussen jongeren en hun in Noord-Holland wonende ouders, broertjes en zusjes zou zo ernstig verstoord raken.

Het vertrek van de jongeren zou bovendien leiden tot vertrekkende therapeuten. De kwaliteit van zorg voor de circa twintig Transferium-jongeren die níét uit de achttien gemeenten komen en dus op de instelling aangewezen blijven, zou zo in de knel raken.

De instelling kreeg bijval van jongeren zelf, ouders, jeugdrechtadvocaten en kinderrechtorganisatie Defence for Children. In de Tweede Kamer werden vragen gesteld aan eindverantwoordelijk minister Hugo de Jonge (VWS, CDA).

Behandeling afmaken

Maar de rechter verwerpt de bezwaren van Transferium stuk voor stuk. Belanden de jongeren buiten de regio? Nee, zegt de rechter, gemeenten staan ervoor garant dat jongeren zorg krijgen in Noord-Hollandse voorzieningen die Horizon gaat bouwen. De zorg voor jongeren in de knel? Nee: de jongens en meisjes die nu in zorg zijn bij Transferium, kunnen er hun behandeling afmaken. En gemeenten gaan op korte termijn afspraken maken met Transferium én met Horizon zodat de zorg „niet in gevaar komt”. Ondeskundige aanbestedingscommissie? Nee. Partijdige commissieleden? Niet aangetoond.

De uitspraak is voor Transferium des te pijnlijker omdat ze erop had gerekend de aanbesteding te winnen, op basis van haar staat van dienst. Ook de kans op verlies van dit kort geding zelf achtte directeur Vrank Post klein: hij vertrouwde op het „gezond verstand” van de rechter, zei hij onlangs in NRC. Post is „triest” van de uitspraak, zegt hij woensdagmiddag. „Dit is geen blijde Sinterklaas.” Post verwijt zichzelf dat hij de kwaliteit van Transferium „niet nadrukkelijker” over het voetlicht heeft gebracht. Hij weet nog niet of hij tegen de uitspraak in beroep gaat.

Kleinschalige voorzieningen

De wethouder jeugdzorg in Heerhugowaard, John Does, zegt namens de gemeenten erop te vertrouwen dat snel te maken afspraken over de „zorgcontinuïteit” de „onrust bij jongeren en ouders en betrokkenen” spoedig zullen wegnemen.

De vraag blijft hoe de overgang van de zorg van Transferium naar Horizon werkelijk zal verlopen. Horizon wil zorg bieden in twee ‘kleinschalige voorzieningen’, maar die zijn er nog niet. Ook is de vraag of Horizon en gemeenten de belofte zullen inlossen dat ook de moeilijkste van de Transferium-jongeren niet zullen worden overgeplaatst naar andere delen van het land. 

Hoe dan ook: de uitspraak is een steun in de rug voor gemeenten die de jeugdzorg willen vernieuwen, precies zoals het Rijk verlangde toen het de jeugdzorg in 2015 overhevelde naar lokaal niveau. Ja, zegt de rechterlijke macht nu: zelfs de zorg voor de moeilijkste jongeren die op zich een prima onderkomen hebben, mag drastisch op de schop.

Vind je dit interessant? Misschien is een abonnement op het gratis magazine dan iets voor jou! Abonneren kan direct via het inschrijffomulier (http://www.ggztotaal.nl/pg-29166-7-89775/pagina/abonneren.html), of kijk eerst naar de artikelen in de vorige magazines (http://www.ggztotaal.nl/pg-29166-7-89779/pagina/e-magazine.html)