Onderzoek naar rol psychiatrische instellingen tijdens Wereldoorlogen

Patiënten in zorginstellingen, met name in de psychiatrie en gehandicaptenzorg, behoren tot de zwakste, meest kwetsbare groepen in de samenleving. Dat is nu zo, en dat was vroeger nog sterker het geval, zoals de geschiedenis van de instellingen in verschillende Europese landen tijdens de Eerste en Tweede Wereldoorlog laat zien.

Met name de gebeurtenissen in nazi-Duitsland, waarbij meer dan tweehonderdduizend mensen met een beperking en psychiatrische patiënten de dood vonden, zijn huiveringwekkend –en het heeft tientallen jaren geduurd voordat over deze geschiedenis werd geschreven.In Nederland is het onderzoek naar de inrichtingen tijdens de Duitse bezetting nog maar nauwelijks begonnen -terwijl er inmiddels voldoende bewijzen zijn dat de oorlog ook hier diepe sporen trok, zoals blijkt uit de pionierende studie Vergeten Slachtoffers,gepubliceerd in februari 2017, en verkennend onderzoek naar andere instellingen, Maasoord, Voorburg en Sint Jorisgasthuis.

De Stichting Vergeten Slachtoffers en NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies starten nu met een onderzoek naar instellingen voor psychiatrische patiënten en mensen met een verstandelijke beperking in Nederland tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Het onderzoeksproject heeft tot doel de ontwikkelingen in de instellingen tijdens de bezetting systematisch in kaart te brengen, met als leidende vraag: wat waren de gevolgen van de uitzonderlijke omstandigheden en ontwikkelingen ten tijde van de bezetting voor de mensen in de psychiatrische en gehandicaptenzorg, waar het gaat om hun psychische en lichamelijke(gezondheids)toestand, en in hoeverre speelden ideologische motieven een aanwijsbare rol in het beleid binnen de instellingen?

Het project wil een antwoord vinden op bovenstaande vragen en moet uitmonden in een leesbare overzichtsstudie, gebaseerd op nieuwe casestudies, plus artikelen en conferenties, zowel voor professionals in de sectorals het bredere publiek.
Daarbij zal ook de actuele betekenis van de uitkomsten onderwerp van reflectie en gesprek moeten zijn: wat leert deze geschiedenis ons als het gaat om de bescherming van kwetsbare groepen?In de huidige opzet is expliciet ruimte gelaten voor uitbreiding van onderzoek in de afzonderlijke instellingen:daarmee kan een actieve betrokkenheid uit de wereld van de GGZ en van mensen met een beperking worden gerealiseerd.

Het onderzoek zal worden uitgevoerd door een team van onderzoekers, begeleid door het NIOD en de Universiteit Utrecht; het NIOD treedt op als penvoerder en hoofduitvoerder. Het onderzoeksproject wordt gesubsidieerd door de StichtingVergeten Slachtoffers Tweede Wereldoorlog.

Bron: GGZ Nederland (https://www.ggznederland.nl/uploads/assets/Onderzoeksopzet%20Inrichtingen%20WO%20II%20door%20NIOD.pdf) / NIOD (https://www.niod.nl/nl/activiteiten/kick-onderzoek-psychiatrie-en-gehandicaptenzorg-woii)

Vind je dit interessant? Misschien is een abonnement op de gratis nieuwsbrief dan iets voor jou! Abonneren kan direct via het inschrijffomulier (http://www.ggztotaal.nl/pg-29166-7-89775/pagina/abonneren.html), of kijk eerst naar de artikelen in de vorige magazines (http://www.ggztotaal.nl/pg-29166-7-89779/pagina/e-magazine.html)