CBR-keuring voor mensen met autisme: in stand houden of afschaffen?

Twee weken geleden riep de Nederlandse Vereniging voor Autisme (NVA) de minister van Infrastructuur en Waterstaat, Cora van Nieuwenhuizen, op om de CBR-keuringen voor mensen met autisme af te schaffen. De NVA had de maanden ervoor bij meerdere instanties intensief gezocht naar cijfers over het verband tussen autisme en auto-ongelukken. Die cijfers werden niet gevonden, aldus de NVA. Ook deed de NVA, naar aanleiding van vele binnenkomende klachten, onderzoek naar de misstanden bij het CBR. De NVA vindt de ernst van de klachten dermate groot, dat zij de minister in een brief (https://www.autisme.nl/wp-content/uploads/2019/08/CBR-Brief-aan-minister-van-Infrastructuur-en-Waterstaat.pdf) vraagt om direct in te grijpen.

’Keuring is prijzig, duurt lang, stelt inhoudelijk weinig voor en is volstrekt onnodig’

De NVA: ”Zodra iemand zich bij het CBR inschrijft om te beginnen met rijlessen, wordt gevraagd om een gezondheidsverklaring in te vullen. Wanneer wordt ingevuld dat er sprake is van ‘autisme’, moet diegene verplicht deelnemen aan een extra ‘keuring’, waaruit de rijgeschiktheid moet blijken. Die keuring is prijzig, duurt lang, stelt inhoudelijk weinig voor, en is, zoals nu blijkt, volstrekt onnodig. Bij navraag bij diverse instanties en bij naslag van eerder gedaan onderzoek, blijkt namelijk geen enkel relevant verband te bestaan tussen rijvaardigheid, en de diagnose autisme. Sterker nog, mensen met autisme blijken, zodra ze eenmaal hun rijbewijs hebben gehaald, gemiddeld veiliger te rijden.”

Naast het feit dat er geen basis bestaat voor een extra traject bij mensen met autisme, blijkt het traject zélf ook niet te deugen: zo was de medisch adviseur van het CBR zelf actief als adviseur bij de totstandkoming van het advies waarin staat dat mensen met autisme een extra keuring moeten doorstaan. Daarom twijfelt de NVA over de onafhankelijkheid van het advies dat is gebruikt. Dat advies baseert zich bovendien op een onderzoek waarin autisme in het geheel niet voorkomt.

‘Keuring en rijtest voor autisten zijn wél nodig’

Rijles en Autisme is een platform waar gespecialiseerde rijscholen en leerlingen met autisme elkaar kunnen vinden. Het platform is onderdeel van Spectrum Brabant, een instelling waar wordt gewerkt met mensen die een diagnose autisme hebben. Rijles en Autisme is een aantal jaren geleden opgezet vanuit een praktijkbehoefte.
Het platform wil de keuring in stand houden. “Van sommige leerlingen moet je je afvragen of het een goed idee is als zij een rijbewijs halen. En of het überhaupt haalbaar is om examen te doen”, zegt Renate Van Leeuwen van het platform tegen RijschoolPro (https://www.rijschoolpro.nl/autonieuws/2019/08/26/keuring-en-rijtest-voor-autisten-zijn-wel-nodig/?gdpr=accept). “Een keuring moet dan een onafhankelijk antwoord geven op de vraag om door te gaan of te stoppen.”
Wel heeft Van Leeuwen kanttekeningen bij de keuring zoals die nu plaatsvindt. “De kosten zijn hoog en de keuring en rijtest zien er niet voor iedereen hetzelfde uit. Bovendien is het voor sommigen een hele onprettige en stressvolle ervaring. Wij denken wel dat dat anders kan en daar zou het ministerie zeker naar moeten kijken.”

’Sommige mensen wil je niet als bestuurder in het verkeer zien’

Jacoline Kniest van Verkeersschool J. Kniest uit Elburg vindt een volledige keuring ‘zeker nodig’. Zij is gespecialiseerd instructrice en ondervindt in de praktijk dat deze groep leerlingen moeite heeft met multitasken en niet goed zelf kan inschatten wat ze wel of niet kunnen. Tegen RijschoolPro (https://www.rijschoolpro.nl/autonieuws/2019/08/26/keuring-en-rijtest-voor-autisten-zijn-wel-nodig/?gdpr=accept) zegt ze: “Veelal pakken de rijtesten goed uit, zodat de leerling op de reguliere manier kan afrijden, eventueel in automaat.” 

Maar het wil ook wel eens anders uitpakken. Het is dan prettig als een arts de persoonlijke situatie beoordeeld. “Sommige mensen wil je niet als bestuurder in het verkeer zien. Maar hoe motiveer je dat naar zo’n leerling en de ouders?” Ze pleit er daarom voor om het protocol niet te wijzigen. “Dat de wachttijd lang is, is heel erg vervelend en eigenlijk niet nodig, maar dat staat los van autisme”, voegt ze nog toe.

’Volstrekt ongegronde onderscheid’

Het hebben van een rijbewijs is voor veel mensen niet alleen noodzakelijk, maar het geeft ook zelfstandigheid en onafhankelijkheid. In Nederland leven zo’n 200.000 mensen met autisme, en al deze mensen moeten ongevraagd, en zonder enige grond, die peperdure en trage keuring doorlopen. Karol Henke, directeur NVA: “Vroeger dachten we dat vrouwen niet geschikt zouden zijn om te autorijden.
Gelukkig hebben we afscheid genomen van die achterhaalde gedachte. Bij mensen met autisme echter blijkt dat volstrekt ongegronde onderscheid echter nog altijd springlevend. Niet alleen schandalig, maar ook vernederend.”

Maatregelen

Al sinds 2008 wordt er door diverse instanties herhaaldelijk gevraagd om actief bij het CBR in te grijpen en orde op zaken te stellen. Na 11 jaar vindt de NVA dat er snel concrete maatregelen genomen moeten worden.

Bron: NVA (https://www.autisme.nl/2019/08/21/schaf-cbr-keuring-voor-mensen-met-autisme-af/) / Rijschool Pro (https://www.rijschoolpro.nl/autonieuws/2019/08/26/keuring-en-rijtest-voor-autisten-zijn-wel-nodig/?gdpr=accept)

Lees ook: Meeste klachten rijbewijskeuring gaan over hoge rekening psychiaters en neurologen (https://www.ggztotaal.nl/nw-29166-7-3718412/nieuws/meeste_klachten_rijbewijskeuring_gaan_over_hoge_rekening_psychiaters_en_neurologen.html?page=1)

Vind je dit interessant? Misschien is een abonnement op het gratis magazine dan iets voor jou! Abonneren kan direct via het inschrijffomulier (http://www.ggztotaal.nl/pg-29166-7-89775/pagina/abonneren.html), of kijk eerst naar de artikelen in de vorige magazines (http://www.ggztotaal.nl/pg-29166-7-89779/pagina/e-magazine.html)