Geschiedenis, mythes en blinde vlekken

De GGZ Totaal van december

In december publiceren wij traditiegetrouw ons jaaroverzicht. Dat zullen we dit jaar zeker ook weer doen, maar pas over twee weken. Het jaar is immers nog niet om. Om toch in de sfeer van het achteromzien te komen, kijken we met deze uitgave wat verder terug: tot ongeveer 100 jaar. Daarbij hebben we deels geput uit buitenlandse media, deels uit ons eigen archief: vijf jaar geleden hadden wij onze eigen vaste rubriek ‘oude kranten’. Een aantal leuke, belangwekkende of opmerkelijke artikelen daaruit hebben we aangepast en publiceren we vandaag opnieuw.

In het Engelse The Conversation van september vonden we een uitgebreide analyse over de geschiedenis van Ritalin. Hoe het is uitgevonden, hoe het op de markt is gekomen en vooral, hoe het zo’n grote vlucht heeft genomen. We hebben het vertaald en enigszins ingekort. ‘Ritalin wordt 75: gaat het nog een tijdje mee? (https://www.ggztotaal.nl/nw-29166-7-3748099/nieuws/ritalin_wordt_75_gaat_het_nog_een_tijdje_mee.html?page=1)’ is een inzichtgevend verhaal over de werkwijze van farmaceutische industrie.

Misschien zijn de meeste van onze lezers er wel van op de hoogte dat vaccinatie en autisme niets met elkaar van doen hebben. Toch zijn er nog steeds mensen die een oorzakelijk verband zien. Voor die groep publiceren we in ‘Autisme en vaccinaties: hoe de mythe ontstond (https://www.ggztotaal.nl/nw-29166-7-3748098/nieuws/autisme_en_vaccinaties_hoe_de_mythe_ontstond.html?page=1)’ nog maar eens de oorsprong van deze mythe. Wie het verhaal al vaker heeft gelezen, doet er goed aan een ander artikel te gaan lezen.

Dat verwarde personen van alle tijden zijn, blijkt als je oude kranten er nog eens op na slaat. In alle jaren, in alle kranten worden verhalen gepubliceerd van mensen die, al dan niet plotseling, in de war raken. Er is één groot verschil: de pers. Waar honderd jaar geleden vijf regeltjes aan werd gewijd, staat nu in drie pagina’s in de krant, vele dagen lang, met alle commentaren van buren, psychiaters en politiemensen er bij. Voor de voorbeelden zie ‘Familiedrama’s, lone wolves en verwarden (https://www.ggztotaal.nl/nw-29166-7-3748095/nieuws/familiedramas_lone_wolves_en_verwarden.html?page=1)’.

Bijna 90 jaar geleden werd de basis gelegd voor de Electro Convulsieve Therapie (ECT): de elektroshock. De elektroshock en de ECT lijken in niets meer op elkaar. De geschiedenis is de ontwikkeling van een barbaarse methode tot een effectieve interventie, met veel minder bijwerkingen dan de oorspronkelijke methode. Het is te lezen in ’De behandeling was briljant, maar ze verloren de patiënt (https://www.ggztotaal.nl/nw-29166-7-3748094/nieuws/de_behandeling_was_briljant_maar_ze_verloren_de_patient.html?page=1)’

Johan Atsma recenseert Het misverstand psychotherapie (https://www.ggztotaal.nl/nw-29166-7-3748093/nieuws/het_misverstand_psychotherapie.html?page=1), van Flip Jan van Oenen, die in negen hoofdstukken de huidige stand van zaken in de psychoanalyse analyseert en dan vooral de mythe die gecreëerd wordt dat psychotherapie zich alsmaar effectiever ontwikkelt. ‘Bescheidenheid’ blijkt een kernwoord. “Reden genoeg om met dit boekje in de hand als beroepsgroep eens te kijken waar het met de psychotherapie naar toe moet,” schrijft Atsma.

In de tijdelijke afwezigheid van Niki Stoker neemt Sanne Hofma de honneurs waar. In ‘In den beginne was het woord… (https://www.ggztotaal.nl/nw-29166-7-3748092/nieuws/in_den_beginne_was_het_woord.html?page=2)’ vertelt zij hoe woorden en taal haar kunnen helpen zichzelf kenbaar te maken en te bevrijden, maar ook hoe diezelfde taal haar van de sokken kan blazen.

Gisele Vranckx, tenslotte, sluit als gewoonlijk af. Haar gedicht ‘Onzekere tijd (https://www.ggztotaal.nl/nw-29166-7-3748091/nieuws/onzekere_tijd.html?page=2)’ begint met:

“Als de avond van mij wint,
Zoek ik naar een ware vriend,
Niet iemand die woorden zegt,
Maar met mij een grens verlegd.”