'Ik was er wél maar toch was het anders'

Ode aan de spreekkamergesprekken

Tot voor kort was het niet meer dan vanzelfsprekend dat ik wekelijks een gesprek had met mijn behandelaar op locatie. De gesprekken vonden in de spreekkamer plaats van een kleine ggz instelling. Ik kom er al een tijdje en elke keer merk ik dat ik even tijd nodig heb om ‘ te landen’. Ik voel mij veilig in deze ruimte. Dat was lang niet vanzelfsprekend maar we hebben er samen hard aan gewerkt om vertrouwen te krijgen en nu vind ik het fijn dat ik de kans krijg met mijn behandelaar te praten over wat mij bezighoudt. Eenmaal met zijn tweeën in de spreekkamer wordt het gesprek al snel serieus en naar de kern toe geleid. “ Wat was het belangrijkste in de afgelopen sessie, wat heb je daarvan meegenomen en hoe heb je daaraan gewerkt in de thuissituatie”.

Ik ga er voor zitten, of soms kruip ik juist een beetje weg, afhankelijk van hoe ik me voel. De behandelaar heeft hier oog voor en brengt wat hij ziet gebeuren meteen in contact.  Het confronteren kan niet makkelijk zijn maar ik weet dat ik het nodig heb om dichter bij mezelf te komen en contact te kunnen maken met mijn lichaam en alle emoties die daar zijn, vaak verstopt, maar in ieder geval aanwezig. Elk klein signaal dat ik afgeef in mimiek of door bijvoorbeeld te verschuiven in mijn stoel of onrustig te bewegen met mijn armen en benen wordt benoemd, er wordt aandacht aan besteed. Er wordt mij tijd gegeven om de angsten die omhoog komen te laten zakken en als het mij niet alleen lukt word ik erbij geholpen. We  kijken samen naar wat er speelt, waar het mee te maken heeft en leggen verbanden. De woorden die mijn therapeut uitspreekt komen vaak heel direct binnen en helpen mij om te kijken naar mezelf. Na elke sessie ben ik weer verbaasd over wat het mij gebracht heeft en wat voor wending het gesprek genomen heeft. Het biedt mij een stevige basis om zelf mee door te werken.

De laatste weken kan ik niet meer naar de locatie toe door de beperkende maatregelen die door het coronavirus zijn opgelegd. Nu is daar beeldbellen voor in de plaats gekomen. Op de afgesproken tijd zit ik klaar. Ik heb mijn partner gevraagd naar boven te gaan, de hond zit in de bench zodat die niet voortdurend in het beeld voorbij kan lopen, ik heb mijn kopje thee onder handbereik. Het gesprek begint en krijgt dezelfde opbouw als andere keren. Toch mis ik iets. De veiligheid die ik in de spreekkamer ervaar is er niet, ondanks dat ik in mijn eigen huiskamer ben. Ik merk ook dat ik minder makkelijk contact maak en de woorden die tegen mij gezegd worden minder binnenkomen. Ik word er minder diep door geraakt. Dat maakt dat het lastiger is om met mezelf contact te maken, mijn emoties te ervaren.

Ik merk ook dat het beeldbellen mij de kans geeft mij ‘te verstoppen’, niet omdat ik dat nou zo graag wil, maar ik heb meer uitwijkmogelijkheden. Doordat mijn behandelaar mij niet ‘ in zijn totaliteit’ kan zien kunnen de door mij afgegeven signalen wat makkelijker onopgemerkt blijven. Om diepgang in het gesprek te krijgen wordt er veel van mij en hem verwacht.

Na het gesprek ben ik, net als anders blij mijn behandelaar gesproken te hebben. Maar de verwondering over wat het gesprek mij gebracht heeft is minder. Ik was er wél maar toch was het anders. Ik ben minder ‘ door elkaar geschud’. Dit ligt niet aan de behandelaar, hij is het hele gesprek voor mij beschikbaar geweest. Ik mis de veiligheid van het face-to-face contact, de directe nabijheid van de ander. Daardoor heb ik mezelf minder open kunnen stellen dan anders. Wat voor mij zijn weerslag heeft op de effectiviteit van de therapie.

Ik hoop dan ook dat, na deze crisis, de positieve aspecten van face-to-face contact niet ondergesneeuwd raken door financiële belangen. Dat we blijven inzien dat direct menselijk contact zo belangrijk en noodzakelijk is en de waarde ervan erkent blijft.