Minder partydrugs door corona, 'nieuwe' middelen nemen toe

In het gisteren verschenen “European Drug Report 2020: Trends and developments” signaleert het European Monitoring Centre for Drugs and Drugs Addiction (EMCDDA) (https://www.emcdda.europa.eu/) een verstoring door COVID-19 van de drugsmarkten, een groeiende rol van cocaïne in de Europese drugsproblematiek en knellende vragen omtrent de volksgezondheidsimpact van sterker geworden cannabisproducten.

Het Trimbos-instituut vatte de resultaten samen en keek wat van toepassing is op de situatie in Nederland.

COVID-19 en drugs

Ook in Nederland hebben de coronamaatregelen impact gehad op het gebruik van drugs. Met name gebruikers van cannabis en psychedelica geven relatief vaak aan vaker te zijn gaan gebruiken; voor gebruikers van stimulantia, zoals ecstasy, amfetamine en cocaïne, die vaak in uitgaans-settings worden gebruikt, geldt juist het omgekeerde.

In Nederland zien we weinig veranderingen in de prijs, kwaliteit en beschikbaarheid van drugs op gebruikersniveau. Als bepaalde drugs al lastiger te verkrijgen zijn, dan komt dat meestal doordat dealers hun werkwijze hebben aangepast, zijn gestopt en/of moeilijker bereikbaar zijn.

Mondiaal lijkt de handel en productie van drugs niet onder de maatregelen te hebben geleden volgens het EMCDDA. In Nederland zijn bovendien grote voorraden beschikbaar (geweest) van synthetische drugs, waardoor niet snel een eventueel tekort ontstaat. Ook van cocaïne zijn in de bronlanden vermoedelijk grote voorraden beschikbaar, en lijkt de markt – afgaande op de prijs en kwaliteit – stabiel.

Cocaïne: toenemende rol in de Europese drugsproblematiek

De beschikbaarheid van cocaïne in Nederland in afgelopen jaren is groot als we kijken naar de grote hoeveelheid in beslag genomen cocaïne, hoge zuiverheid en stabiele prijzen. In 2018 registreerde de Nederlandse politie ruim 40.000 kg in beslag genomen cocaïne, een hoeveelheid die alleen in België (ruim 53.000 kg) en Spanje (ruim 48.000 kg) werd overtroffen.

In Europa staat Nederland samen met Denemarken op de tweede plaats als het gaat om het percentage laatste-jaar-gebruikers van cocaïne onder 15-34-jarigen (NL: 3,9% in 2018; vgl. 5,3% in de UK, 3,9% in Denemarken, 3,2% in Frankrijk). Het gemiddelde in de EU ligt op 2,4%. In Amsterdam waren er in afgelopen jaren signalen voor een toename in het cocaïnegebruik onder uitgaanders.

In de eerste week van de lockdown werd in Amsterdam een daling in cocaïneload geconstateerd naar aanleiding van Rioolwateranalyse, maar niet in Utrecht en Eindhoven. Mogelijk speelde het afgenomen toerisme in de hoofdstad hierbij een rol.

Toename in sterke drugs

De door het EMCDDA geconstateerde toename in sterkte en zuiverheid van drugs is niet nieuw in Nederland. Synthetische drugs, zoals ecstasy, zijn al jaren zeer zuiver.  De gemiddelde MDMA-concentratie in ecstasypillen was in 2019 met 172 mg onverminderd hoog en het aandeel zeer hoog gedoseerde pillen blijft toenemen. De cocaïne is zeer zuiver en bevat steeds minder vaak versnijdingsmiddelen, zoals levamisol. Ook het gehalte amfetamine in speedpoeders is al jaren stabiel hoog. 

Het EMCDDA signaleert dat het gemiddelde gehalte THC (de belangrijkste psychoactieve stof) in hasj en wiet in het afgelopen decennium is verdubbeld. In Nederland was tussen eind jaren negentig en 2004 sprake van een forse stijging, maar in de afgelopen jaren schommelde het gehalte rond de 16-17%. Wel zagen we een forse toename van het THC-gehalte in geïmporteerde hasj (24,8 % in 2019). Mogelijk spelen de introductie van zaden van planten met een hoger THC gehalte en verbeterde teelt technieken in Marokko hier een rol.

Nieuwe drugs(problematiek)

Lachgas, ketamine en GHB worden in het rapport genoemd als ‘nieuwe’ middelen. In Nederland speelt de lachgasproblematiek al langere tijd, net als in Frankrijk en Denemarken. Het gebruik van lachgas is sterk toegenomen, met incidenten en gezondheidsschade van dien. Ketamine lijkt in opkomst in bepaalde groepen jongvolwassenen, evenals sommige andere ‘psychedelica’, zoals 2C-B. Ook tijdens de lockdown periode zagen we dat het aandeel gebruikers dat deze middelen vaker was gaan gebruiken relatief hoog was.

Nieuwe benzodiazepinen, die veelal geen therapeutische indicatie hebben, worden in Nederland sporadisch gerapporteerd. Bij het NVIC werden in 2019 wel 24 meldingen van blootstelling aan nieuwe benzodiazepinen gerapporteerd ten opzichte van 16 meldingen het jaar ervoor. De meeste meldingen betroffen de stof clonazolam, gevolgd door etizolam en flunitrazolam. Voor etizolam zijn in het buitenland sterfgevallen gemeld. 

Bron: Trimbos-instituut (https://www.trimbos.nl/actueel/nieuws/bericht/europees-drugsrapport-stijging-cocaineproblematiek-en-sterkere-cannabis)

--------------------------------------------------------------------

Vind je dit interessant? Misschien is een abonnement op de gratis nieuwsbrief dan iets voor jou! GGZ Totaal verschijnt tweemaal per maand en behandelt onderwerpen over alles wat met de ggz te maken heeft, onafhankelijk en niet vooringenomen.

Abonneren kan direct via het inschrijffomulier (http://www.ggztotaal.nl/pg-29166-7-89775/pagina/abonneren.html), Opgeven van je mailadres is voldoende.
Of kijk eerst naar de artikelen in de vorige magazines (http://www.ggztotaal.nl/pg-29166-7-89779/pagina/e-magazine.html).