De ontwikkeling van een destructieve relatie

Terugblik op mijn ’tijd van toen’

Een paar weken geleden zag ik de film ‘Zij lijkt het probleem te zijn (https://professionals.verdwenenzelf.org/documentaire/)’. Deze documentaire is voor iedereen die met emotionele mishandeling te maken heeft of heeft gehad een absolute aanrader. Professionals kunnen deze documentaire inzetten tijdens hun behandeling, bijvoorbeeld als ‘praatpapier’ wanneer er even geen woorden zijn.

Ik lees regelmatig dat er vrouwen of mannen zijn die al tientallen jaren vast zitten in een web waar ze denken nooit meer uit te kunnen ontsnappen. Zo triest, dat je op een punt bent aangekomen dat je zelfbeschikkingsrecht en actieradius tot het nulpunt zijn gedaald. En dat terwijl je ‘innerlijk weten’ al lang heeft laten horen dat het niet te dragen is, zo’n relatie. Deze film biedt een tipje van de sluier waardoor je zo vast kan komen te zitten. Twee keer heb ik hem bekeken nu, ‘Zij lijkt het probleem te zijn’, maar ze is het niet, zeker niet!

Het heeft me geraakt, deze documentaire. Ze kwam zo mijn ziel binnen. De scenes die weergeven hoe de trukendoos van een pleger steeds opnieuw weer open gaat. En hoe jij zelf als partner onbewust en onbekwaam vol goede moed en positivisme steeds weer een rad voor ogen wordt gedraaid. Hoe lang je gelooft in een werkelijkheid die niet van jou is, hoe lang je meebeweegt, jezelf wegcijfert en vooral hoe je jezelf steeds de schuld geeft van bijna alles.

De ontwikkeling van de destructieve relatie wordt in beeld gebracht. Hoe de vrouw zich vereerd voelt te zijn ‘uitverkoren’. Ze is alles voor hem. En ze gelooft en ze beweegt mee totdat ze verstrikt zit in zijn web van controle en regie. Totdat ze steeds verder weg raakt van haar eigenheid. Ze wordt een schim van zichzelf.  Gelukkig is er ook hoop. Trouwe vrienden die je wakker schudden, die zeggen dat het niet aan jou ligt, die je willen helpen. Het kan pas lukken met die hulp als je het zelf ziet. Er zijn mensen die daar helaas jaren over doen en daarna nog meer jaren nodig hebben om te herstellen. Maar het kan, het kan echt, en je wordt er een mooier, rijker mens van!

Wat ik, wanneer ik terugblik op mijn tijd van toen herken, is vooral het sluimerende gevoel van: er klopt iets niet in onze relatie. Ik voelde een onderstroom waar ik maar geen vinger achter kreeg. Het eeuwige commentaar op mijn moederschap, op mijn vrouw zijn, op mijn energieniveau, op mijn vele onverklaarbare ziekteverschijnselen, op mijn vriendschappen. Alles werd veroordeeld, maar subtiel.

En dat ik veel aandacht vroeg in onze relatie was ook zo’n thema. Ik moest maar eens naar een dokter. Terwijl mijn toenmalige partner altijd en overal aandacht wilde, tijdens verjaardagen, nieuwjaarsborrels en andere festiviteiten. Hij was altijd aan het woord, de meeste vrienden hingen aan zijn lippen. Hij had altijd spannende verhalen, niemand kon daar aan tippen. De verhalen vertelde hij al meer dan twintig jaar, altijd dezelfde. Hij kende het effect wat hij ermee kon bewerkstelligen en dat streelde zijn ego. Hij genoot.

Ik niet, ik irriteerde me kapot en schaamde me voor mijn vrienden.

Ook mijn ex zei me dat ik vroeger zo levendig was en vol ideeën zat en dat hij het maar niet begreep dat er maar weinig uit mijn handen kwam. Ik voelde me vooral leeggezogen in die tijd. Ik had geen energie meer.

De boosheid, de agressie en de onveiligheid, het zit er allemaal in, in deze prachtige documentaire. Ook de adviezen naderhand zijn zeer waardevol. Had ik toen maar geweten dat het kansloos is om samen met je ex een relatie-communicatie training te gaan doen. Het heeft gelukkig voor mij wel het inzicht opgeleverd dat ik niet meer in de relatie kon voortleven. Ik wist dat ik weg moest en wel zo snel mogelijk. Ook het advies om niet bij een zelfde advocaat je scheiding te regelen was mij toen niet bekend. Het was een drama. Omdat ik zo snel als kon met mijn kinderen wilde vertrekken, ben ik akkoord gegaan met een echtscheidingsconvenant wat nu niet bepaald de schoonheidsprijs verdient. Ik wist het niet, ook hierin is de documentaire een hulpbron!

Het fijne is ook de bevestiging die de documentaire geeft: ik was niet gek, ik heb het echt meegemaakt, en ik ben eruit ontsnapt. Gelukkig is dat mogelijk, jezelf oprapen, alle brokstukken in elkaar zetten en weer verder gaan. Hoe mooi is het wanneer je op een dag jezelf weer ziet en durft te zeggen: ik deug, ik ben een mooi mens en ik ben de moeite waard!

Deze blog is eerder geplaatst op de site van Het Verdwenen Zelf (https://verdwenenzelf.org/).
Wie meer columns van Wies (https://verdwenenzelf.org/?s=wies) wil lezen, kan daar terecht.
Op de site is ook informatie voor professionals (https://professionals.verdwenenzelf.org/) te vinden.