Coronacrisis treft meest kwetsbaren het hardst

Op 1 november 2021 bracht onderzoeksinstituut AIAS-HSI van de Universiteit van Amsterdam de publicatie ‘Heeft de coronacrisis de kwetsbaren het zwaarst getroffen?’ uit. De uitkomsten van het onderzoek zijn gebaseerd op een representatieve enquête onder 2.508 werkenden van 18-70 jaar die in mei van dit jaar werd uitgevoerd. Hieronder lees je de hoofdpunten uit het rapport.

Kwetsbaren zijn het zwaarst getroffen door de coronacrisis, maar vooral hoogopgeleiden ervaren meer werkdruk en minder sociale contacten. 40% hoogopgeleiden ervaart minder sociale contacten op het werk versus 22% van de laag- en middelbaar opgeleiden.

* De coronacrisis heeft ten dele bestaande ongelijkheden in de kwaliteit van het werk vergroot en ten dele nieuwe ongelijkheden geschapen.

* Werkenden die in 2019 minder aantrekkelijk werk hadden, zeggen vaker dat hun werk sinds de coronacrisis is verslechterd dan werkenden die in 2019 aantrekkelijker werk hadden. Dit geldt in het bijzonder voor hun loon, werkzekerheid en werkdruk.

* Werkenden zonder vast dienstverband – zzp’ers, zelfstandigen met personeel en werknemers met een flexibel dienstverband –, werkenden in de handel en horeca en de overige dienstverlening (waaronder cultuur en recreatie) en werkenden vanaf 45 jaar zeggen vaak dat hun beloning en werkzekerheid tijdens de coronacrisis zijn verslechterd.

* Werkenden in de handel en horeca en in het onderwijs zijn hun werk het vaakst minder leuk gaan vinden.

* Hoogopgeleiden hebben vaker dan middelbaar en laagopgeleiden een verslechtering van hun sociale contacten en een vergroting van de werkdruk ervaren. Dit kan niet worden verklaard door het feit dat zij vaker thuis werkten of meer belang hechten aan sociale contacten en werkdruk.

Het effect van de coronacrisis op zeven in het onderzoek gemeten werkaspecten blijkt zeer uiteen te lopen. De crisis heeft het grootste negatieve effect gehad op de sociale contacten op het werk (31% meldt een verslechtering) en op de druk en spanning die mensen op hun werk ervaren (25%). Ook bij de zekerheid om niet zonder werk te raken (11%) en inhoudelijk leuk werk (12%) melden meer werkenden een verslechtering dan een verbetering. Bij loon/salaris, zelf kunnen beslissen hoe je je werk uitvoert en een baan die nuttig is voor de samenleving rapporteren echter meer werkenden een verbetering dan een verslechtering.

Corona raakt vooral degenen die voor corona een lagere werkkwaliteit hadden

Bij de meeste werkaspecten hebben degenen die in 2019 al werk van mindere kwaliteit hadden het vaakst een verslechtering ervaren sinds het begin van de coronacrisis. Van de werkenden die in 2019 geen goed loon of salaris hadden, zegt 23% dat het loon is verslechterd versus 7% van degenen die wel een goed loon hadden. Bij werkzekerheid zijn deze percentages respectievelijk 36% en 7% en bij niet te veel druk of spanning respectievelijk 37% en 17%.
Degenen die in 2019 minder leuk werk hadden, hebben echter vaker (9%) een verbetering ervaren dan degenen die in 2019 wel leuk werk hadden (5%).
De kans op een verslechtering van het loon en de werkzekerheid was tijdens de coronacrisis het grootst voor zelfstandigen (met en zonder personeel), werknemers met een flexibel dienstverband, werkenden in de handel en horeca en de overige dienstverlening (waaronder cultuur en recreatie) en werkenden vanaf 45 jaar. Werkenden in de handel en horeca en in het onderwijs zijn hun werk sinds het begin van de coronacrisis het vaakst inhoudelijk minder leuk gaan vinden.

Hoogopgeleiden ervaren het vaakst verslechtering van sociale contacten en werkdruk

Hoogopgeleiden (hbo of wo) hebben vaker een verslechtering van de sociale contacten (40%) en de werkdruk of spanning (28%) ervaren dan middelbaar en laagopgeleiden (22% resp. 21%). Dit blijkt niet te komen doordat hoogopgeleiden al beter scoorden of meer belang hechten aan deze werkaspecten voor de crisis en evenmin door een oververtegenwoordiging van thuiswerkers of zelfstandigen onder deze groep.

Over Waarde van Werk III

De publicatie maakt deel uit van het onderzoeksproject Waarde van Werk III dat AIAS-HSI o.l.v. prof. Paul de Beer en Wieteke Conen uitvoert met steun van de Goldschmeding Foundation (https://goldschmeding.foundation/project/de-waarde-van-werk).

De publicatie ‘Heeft de coronacrisis de kwetsbaren het zwaarst getroffen?’, nummer 11 in de reeks ‘Kort & Bondig’, is gratis te downloaden (https://aias-hsi.uva.nl/publicaties/kort--bondig-reeks/kort--bondig-reeks.html).

Over de Goldschmeding Foundation voor Mens, Werk en Economie

De Goldschmeding Foundation (https://goldschmeding.foundation) werkt aan een betere wereld waarin Mens, Werk en Economie met elkaar in balans zijn én elkaar versterken. Wij doen dit vanuit de overtuiging dat deze ontstaat als mensen elkaars belangen dienen.
De Foundation ondersteunt daarom - met inzet van donaties, netwerk en kennis - zowel excellent wetenschappelijk onderzoek als innovatieve praktijkprojecten, die bijdragen aan een Inclusieve Arbeidsmarkt, Duurzaam Werk en een Menswaardige Economie.

-----------------------------------------------------------------------------------------

Vind je dit interessant? Misschien is een abonnement op de gratis nieuwsbrief dan iets voor jou! GGZ Totaal verschijnt tweemaal per maand en behandelt onderwerpen over alles wat met de ggz te maken heeft, onafhankelijk en niet vooringenomen.

Abonneren kan direct via het inschrijffomulier (http://www.ggztotaal.nl/pg-29166-7-89775/pagina/abonneren.html), Opgeven van je mailadres is voldoende.
Of kijk eerst naar de artikelen in de vorige magazines (http://www.ggztotaal.nl/pg-29166-7-89779/pagina/e-magazine.html).