Een op drie ggz-instellingen in rode cijfers

De ggz zit opnieuw in zwaar weer. Een op de drie instellingen in de ggz hebben in 2022 rode cijfers geschreven, zo blijkt uit analyse van Intrakoop en Verstegen (https://www.intrakoop.nl/nieuws/details/2023/10/26/ruim-een-derde-van-organisaties-in-de-ggz-schrijft-rode-cijfers). Dat is een verdubbeling van het jaar daarvoor. Branchevereniging De Nederlandse ggz luidt de noodklok (https://www.denederlandseggz.nl/nieuws/2023/actie-is-nu-echt-nodig-de-ggz-zakt-financieel-door-de-bodem). Voorzitter Ruth Peetoom roept gemeenten, zorgverzekeraars en zorgkantoren op iets aan hun tarieven te doen. “Dit holt de toch al kwetsbare toegang tot geestelijke gezondheidszorg verder uit.”

De omzet nam toe naar 8,6 miljard, maar de totale bedrijfsresultaten in de sector ggz zijn fors verminderd. In 2022 waren die 66 miljoen, terwijl die in 2021 nog 213 miljoen waren – ruim drie keer zoveel. De redenen voor ‘zwaar weer’ zijn onder andere stijgende personeelskosten door krapte op de arbeidsmarkt, hoog verzuim en fors hogere kosten voor energie. Dat schrijven Intrakoop, de inkoopcoöperatie van de zorg, en Verstegen accountants en adviseurs. Zij deden onderzoek naar de cijfers van 166 zorgorganisaties, zo’n 95 procent van de sector. De allergrootste ggz-instellingen scoren daarin het slechtst, kleinere organisaties met niet zoveel overhead zijn relatief rendabeler.

Het is overigens niet het eerste onderzoek dat aantoont hoe slecht het er in de ggz voorstaat. In september publiceerde EY haar jaarlijkse zorgbarometer (https://www.ggztotaal.nl/nw-29166-7-4288990/nieuws/branchevereniging_ggz_heeft_meer_geld_nodig.html), die hetzelfde beeld liet zien. Uit onderzoeken van de banken eerder dit jaar en van de NZa vorig jaar bleek dit ook.

Personeel

De grootste problemen liggen op het gebied van personeel. Personeelskosten zijn met 6,4 miljard de grootste kostenpost in de sector. De kosten voor personeel niet in loondienst (PNIL) zoals zzp’ers stegen vorig jaar het sterkst. Het percentage dat de ggz uitgeeft aan de flexibele schil is inmiddels meer dan 20 procent. Daarnaast kampt de sector met hoog verzuim, het percentrage liep vorig jaar op tot 8,1 procent, in totaal een kostenpost van zo’n 450 miljoen. Daarin zijn de vervangingskosten nog niet eens meegerekend.

Geen financiële ruimte

“Veel ggz-aanbieders hebben geen financiële ruimte om de aankomende loonsverhogingen te betalen, laat staan dat ze ruimte hebben voor innovatie, onderhoud en investeringen”, zegt Ruth Peetoom. “Ook heeft de ggz-sector te maken met een stijging van (energie)kosten, hogere inflatie, een hoger ziekteverzuim en krapte op de arbeidsmarkt, waardoor ze meer zzp’ers moeten inhuren. Bij lopende contracten is hier geen rekening mee gehouden.”

Tarieven ophogen

”Dit holt de toch al kwetsbare toegang tot geestelijke gezondheidszorg verder uit”, vervolgt Peetoom. “Zeker voor mensen met complex psychische problematiek zoals iemand met een eetstoornis of schizofrenie die een gevaar is voor zichzelf. Met name de tarieven voor deze complexe zorg schieten tekort.” De instellingen doen er alles aan om goede zorg te leveren tegen zo laag mogelijke kosten, verzekert Peetoom, “maar dit gaat ten koste van de medewerker die we juist zo hard nodig hebben. Ook dit rapport laat weer zien dat de ggz-zorg door de bodem zakt. Daarom is het hoog tijd dat gemeenten, zorgverzekeraars, zorgkantoren en Dienst Justitiële Inrichtingen de tarieven gaan ophogen, ggz-zorg gaat iedereen aan.”

Toekomstbestendige ggz

Meer geld is ook nodig om de zorg toekomstbestendig te maken en zo invulling te geven aan akkoorden als het Integraal Zorgakkoord (IZA), Hervormingsagenda Jeugd en de Green Deal, zo vindt De Nederlandse ggz. Ruth Peetoom: “Veranderen kost tijd en geld. Met de huidige financiële situatie hebben de aanbieders hiervoor geen ruimte. En als daarvoor geen ruimte komt, blijven we dweilen met de kraan open terwijl er geen investeringskracht is voor een betere kraan om de zorg ook in de toekomst te kunnen blijven leveren die echt nodig is.”

Lees ook andere artikelen over geld en de ggz (https://www.ggztotaal.nl/tp-29166-2/financiering)

----------------------------------------------------------------------------------------

Vind je dit interessant? Misschien is een abonnement op de gratis nieuwsbrief dan iets voor jou!

GGZ Totaal verschijnt tweemaal per maand en behandelt onderwerpen over alles wat met de ggz te maken heeft, onafhankelijk en niet vooringenomen.

Abonneren kan direct via het inschrijfformulier (http://www.ggztotaal.nl/pg-29166-7-89775/pagina/abonneren.html), opgeven van je mailadres is voldoende. Of kijk eerst naar de artikelen in de vorige magazines (http://www.ggztotaal.nl/pg-29166-7-89779/pagina/e-magazine.html).