'Met dynamisch licht kunnen mensen met dementie soms langer thuis blijven wonen'

In Nederland leven bijna 300.000 mensen met dementie. Naast geheugenproblemen ervaart 80-90% van de patiënten ook slaap-, psychische en gedragsproblemen. Medicatie heeft weinig effect en vaak negatieve bijwerkingen. Nieuw promotieonderzoek van dr. Ellen van Lieshout-van Dal (Tranzo, Tilburg School of Social and Behavioral Sciences, Tilburg University) toont de veelbelovende werking van dynamisch licht op het slaappatroon en psychisch welbevinden van mensen met dementie. “Dynamisch licht zou eraan kunnen bijdragen dat mensen met dementie langer thuis kunnen blijven wonen”. Dat schrijft de Tilburg University op haar website.

Mensen met dementie worden vaak aan te weinig licht blootgesteld. Dat komt doordat ze minder buiten zijn, door beperkte lichtinval in woningen en doordat de ooglens vertroebeld en verstijfd gedurende het verouderingsproces, dat door dementie wordt geïntensiveerd. Licht is van grote invloed op onze gezondheid via de biologische klok in ons brein. In een promotieonderzoek van dr. Ellen van Lieshout- van Dal werd dan ook de werking van dynamisch licht als mogelijke interventie voor mensen met dementie onderzocht. “Dynamisch licht bootst het verloop van natuurlijk daglicht na, in intensiteit en kleur. In mijn onderzoek hebben we gebruik gemaakt van dynamische lichtsystemen, om te kijken of licht het slaappatroon, gedrag en psychisch welbevinden van mensen met dementie positief kan beïnvloeden”, aldus Van Lieshout- van Dal.

Zelden verricht: onderzoek in thuissituatie

Bijzonder aan het onderzoek is dat het, naast in een klinische setting, ook in de thuissituatie is uitgevoerd. “Eerder onderzoek naar het gebruik van dynamisch licht laat hoopvolle resultaten zien. Maar vrijwel alle onderzoeken zijn gedaan in instellingen en niet in de thuissituatie, waar mensen een ander leefritme hebben en in een andere fase van hun dementieproces zitten. Ook heeft elke woning een andere lichtinval, afhankelijk van de aanwezigheid van ramen, raamdecoratie en geografische ligging,” zo stelt de onderzoeker.

Verbetering slaappatroon en psychisch welzijn, vermindering ontremd gedrag

Patiënten in een psychiatrische kliniek werden steeds een periode van drie weken blootgesteld aan licht, gevolgd door drie weken zonder blootstelling aan de dynamische lichtinstallatie. “Deelnemers werden hierdoor aan meer licht blootgesteld. Zij lieten een significante verbetering van het slaappatroon zien, zoals het aantal minuten nachtrust en frequentie van nachtelijk dwalen. Ook nam ontremd gedrag significant af,” zo stelt de onderzoeker. In tegenstelling tot het onderzoek in de kliniek, blijkt het dynamisch licht in de thuissituatie geen significant effect te hebben op het slaappatroon. Dit komt waarschijnlijk doordat mensen thuis relatief meer buiten komen dan mensen in een instelling. Wel blijkt dat mensen significant minder symptomen van agitatie en depressie ervaren.

Zinvolle interventie in donkere seizoenen en woningen

De resultaten van het onderzoek laten zien dat dynamisch licht een veelbelovende technologische interventie is ter ondersteuning van mensen met dementie. “De inzet van een dynamisch lichtsysteem is vooral zinvol in donkere seizoenen, voor mensen die weinig buiten komen, of in huizen met een donker interieur of weinig ramen,” zo concludeert Van Lieshout- van Dal.

Het proefschrift van dr. Ellen van Lieshout-van Dal is hier te downloaden: ‘Dynamic light and dementia: The impact of dynamic light exposure on sleep and well-being in care and home setting’.  (https://pure.uvt.nl/ws/portalfiles/portal/79150606/van_Lieshout_Dynamic_06-10-2023.pdf)

-----------------------------------------------------------------------------------------

Vind je dit interessant? Misschien is een abonnement op de gratis nieuwsbrief dan iets voor jou! GGZ Totaal verschijnt tweemaal per maand en behandelt onderwerpen over alles wat met de ggz te maken heeft, onafhankelijk en niet vooringenomen.

Abonneren kan direct via het inschrijfformulier (http://www.ggztotaal.nl/pg-29166-7-89775/pagina/abonneren.html), opgeven van je mailadres is voldoende. Of kijk eerst naar de artikelen in de vorige magazines (http://www.ggztotaal.nl/pg-29166-7-89779/pagina/e-magazine.html).