Zit niet bij de pakken neer. Doe iets!

Hoe gaan we om met rampspoed?

Twee jaar geleden deed Rusland een agressieve aanval op Oekraïne. Sindsdien is het onvoorstelbare werkelijkheid geworden: een brute oorlog op Europees grondgebied. De verschrikkelijke beelden uit Marioepol, Bachmoet en Avdijivka staan op ons netvlies gebrand.

De gewelddadige invasie heeft verwoestende effecten op de Oekraïense bevolking. Die kampt nu met honger, kou en oorlogstrauma’s. Maar de psychologische impact van de oorlog werkt ook door in het verwarmde en welvarende West-Europa. GGZ Totaal berichtte vorige week over een groot internationaal onderzoek (https://www.ggztotaal.nl/nw-29166-7-4386634/nieuws/mentale_gezondheid_in_europa_verslechterde_na_uitbreken_oorlog_in_oekraine.html?page=1) naar het effect van het uitbreken van de oorlog op de mentale gezondheid van mensen buiten Oekraïne. Wat bleek? De impact van de oorlog is hier nog groter dan die van de coronapandemie in 2020. Europa versomberde zienderogen. Ik denk dat we dat allemaal hebben kunnen merken.

Hoe gaan we hier nou mee om? Dat is het overkoepelende thema van dit e-magazine, al gaan de onderwerpen niet perse over Oekraïne. Vluchten we misschien collectief in verslavingen? Staatssecretaris van Ooijen stuurde zorgwekkende stukken hierover naar de Tweede Kamer. Zorgwekkend? Nee, ronduit schokkend, zo concludeerde Willem Gotink (https://www.ggztotaal.nl/nw-29166-7-4387068/nieuws/zijn_we_een_verslaafd_land.html?page=1). Of schieten we in de actiemodus? Want dat is de beste manier om te dealen met zoiets als klimaatdepressie (https://www.ggztotaal.nl/nw-29166-7-4387133/nieuws/klimaatdepressie_grijp_niet_naar_de_dsm_maar_kom_in_actie.html?page=1). Of speel James Joyce, met je wandelstok: ‘Zwem ver, omarm het onbekende’, zo dicht Bert Klopman (https://www.ggztotaal.nl/nw-29166-7-4387141/nieuws/drie_gedichten.html?page=1). Met andere woorden. Doe iets! Zit niet bij de pakken neer.

Wat dat betreft kunnen we veel leren van de Oekraïners. Bron voor het nieuwsbericht (https://www.uva.nl/content/nieuws/persberichten/2024/02/mentale-gezondheid-in-europa-verslechterde-na-uitbreken-oorlog-in-oekraine.html?origin=C7qo0vSuQiCeMfPYaosIew) over de oorlogsimpact was de Universiteit van Amsterdam, die het Nederlandse deel van het onderzoek op zich nam. Als je daar iets verder leest, stuit je op nog een interessant bericht (https://www.uva.nl/shared-content/faculteiten/nl/faculteit-der-maatschappij-en-gedragswetenschappen/nieuws/2023/12/aanvallen-rusland-op-oekraiense-burgers-versterkten-hun-weerstand.html). Eind 2023 publiceerden onderzoekers over het effect van de gerichte Russische aanvallen op burgerdoelen om zo de weerstand te verzwakken. Ze bleken tegenovergesteld te werken! Hoe meer de Oekraïners geweld hadden ervaren, hoe groter hun weerstand werd. Kortom: het verzet groeide en dat werd omgezet in daden. Ik vind dat heldhaftig. Ik moest meteen terugdenken aan het groepje stoere Oekraïners op Slangeneiland die een raketkruiser bestookten met de woorden: “Русский военный корабль, иди на хуй” (Russisch oorlogsschip, go fuck yourself). Heeft het de loop van de oorlog veranderd? Nee. Maar ze zaten niet bij de pakken neer. Dat moeten wij hier ook niet doen.

Hopelijk inspireert dit e-magazine daarbij.

Leendert Douma, hoofdredacteur

In dit magazine:

Klimaatdepressie? Grijp niet naar de DSM maar kom in actie! (https://www.ggztotaal.nl/nw-29166-7-4387133/nieuws/klimaatdepressie_grijp_niet_naar_de_dsm_maar_kom_in_actie.html?page=1)

Het klimaat warmt op en dat leidt wereldwijd tot stress. Zodanig grote groepen lijden onder klimaatverandering dat er zelfs sprake is klimaatdepressie. Moeten we dit zien als zelfstandig verschijnsel dat zelfs een plekje moet krijgen in de DSM? Of is alle commotie kouwe drukte?

Zijn we een verslaafd land? (https://www.ggztotaal.nl/nw-29166-7-4387068/nieuws/zijn_we_een_verslaafd_land.html?page=1)

Willem Gotink over trends en ontwikkelingen rond verslaving.

Drie gedichten (https://www.ggztotaal.nl/nw-29166-7-4387141/nieuws/drie_gedichten.html?page=1)

Bert Klopman schrijft over parels en zwijnen, de Rolling Stones en James Joyce.

Het hele dorp wist het (https://www.ggztotaal.nl/nw-29166-7-4387197/nieuws/het_hele_dorp_wist_het.html?page=1)

Judith de Roos recenseert het boek van Rinke Verkerk. Schokkend en meeslepend, een heel belangrijk boek om de zwijgcultuur en de menselijke neiging om weg te kijken bij kindermisbruik te doorbreken.

BuurtzorgT: Thuis in de psychiatrie (https://www.ggztotaal.nl/nw-29166-7-4387207/nieuws/buurtzorgt_thuis_in_de_psychiatrie.html?page=1)

Johan Atsma recenseert het boek van Nico Moleman e.a. De ambities van BuurtzorgT mogen er wezen en de visie en de uitwerking daarvan verdient zeker navolging. Alleen daarom al is het lezen van dit boek zeker de moeite waard.

De Podcasts (https://www.ggztotaal.nl/nw-29166-7-4387182/nieuws/de_podcasts.html?page=1)

Tips voor interessante podcasts in de wereld van de ggz. Deze week: de podcastserie Traumastapeling van studio Noodzaak. Hierin onderzoekt Julia von Graevenitz hoe we tot een wat traumasensitievere samenleving kunnen komen.

De Bibliotheek (https://www.ggztotaal.nl/nw-29166-7-4387062/nieuws/de_bibliotheek.html?page=1)

Nieuwe boeken over, door of voor de ggz.

En verder:

Aantal suïcides onder jongeren in Amsterdam gestegen (https://www.ggztotaal.nl/nw-29166-7-4386808/nieuws/aantal_suicides_onder_jongeren_in_amsterdam_gestegen.html?page=1)

Minder angst bij kinderen die opgroeien in het groen (https://www.ggztotaal.nl/nw-29166-7-4386787/nieuws/minder_angst_bij_kinderen_die_opgroeien_in_het_groen.html?page=1)

Mentale gezondheid in Europa verslechterde na uitbreken oorlog in Oekraïne (https://www.ggztotaal.nl/nw-29166-7-4386634/nieuws/mentale_gezondheid_in_europa_verslechterde_na_uitbreken_oorlog_in_oekraine.html?page=1)

Online behandeling kan bijdragen aan het verminderen van eetproblemen (https://www.ggztotaal.nl/nw-29166-7-4386611/nieuws/online_behandeling_kan_bijdragen_aan_het_verminderen_van_eetproblemen.html?page=2)

Lichaamsbeweging werkt net zo effectief tegen depressie als therapie of medicatie (https://www.ggztotaal.nl/nw-29166-7-4386444/nieuws/lichaamsbeweging_werkt_net_zo_effectief_tegen_depressie_als_therapie_of_medicatie.html?page=2)

CIZ, ZiN, NZa en CAK gaan werken aan toegankelijkheid langdurige ggz (https://www.ggztotaal.nl/nw-29166-7-4386433/nieuws/ciz_zin_nza_en_cak_gaan_werken_aan_toegankelijkheid_langdurige_ggz.html?page=2)

Aangepaste EMDR vermindert schrikbeelden bij suïcidalteit (https://www.ggztotaal.nl/nw-29166-7-4386333/nieuws/aangepaste_emdr_vermindert_schrikbeelden_bij_suicidalteit.html?page=2)

Minister publiceert Nationale strategie voor de implementatie van het VN-verdrag Handicap (https://www.ggztotaal.nl/nw-29166-7-4386329/nieuws/minister_publiceert_nationale_strategie_voor_de_implementatie_van_het_vn-verdrag_handicap.html?page=3)

Preventieve zorg voor mentale gezondheid helpt bij participatie vluchtelingen (https://www.ggztotaal.nl/nw-29166-7-4386323/nieuws/preventieve_zorg_voor_mentale_gezondheid_helpt_bij_participatie_vluchtelingen.html?page=3)

Trimbos biedt leidraad voor mentale gezondheid op het werk (https://www.ggztotaal.nl/nw-29166-7-4386271/nieuws/trimbos_biedt_leidraad_voor_mentale_gezondheid_op_het_werk.html?page=3)

Studie toont opnieuw schade van corona voor mentale gezondheid van jongeren (https://www.ggztotaal.nl/nw-29166-7-4386251/nieuws/studie_toont_opnieuw_schade_van_corona_voor_mentale_gezondheid_van_jongeren.html?page=3)

Politiek neemt personeelskrapte tbs onder de loep (https://www.ggztotaal.nl/nw-29166-7-4385601/nieuws/politiek_neemt_personeelskrapte_tbs_onder_de_loep.html?page=3)

New York sleept social media voor de rechter voor kosten ggz jongeren (https://www.ggztotaal.nl/nw-29166-7-4385483/nieuws/new_york_sleept_social_media_voor_de_rechter_voor_kosten_ggz_jongeren.html?page=3)

Vrouwen maken inhaalslag met gebruik ADHD-medicatie (https://www.ggztotaal.nl/nw-29166-7-4384807/nieuws/vrouwen_maken_inhaalslag_met_gebruik_adhd-medicatie.html?page=4)

De invloed van de darmen op de behandeling van schizofrenie. Of andersom. (https://www.ggztotaal.nl/nw-29166-7-4384791/nieuws/de_invloed_van_de_darmen_op_de_behandeling_van_schizofrenie_of_andersom.html?page=4)

Ziekenhuizen moeten alerter zijn op geheugenproblemen (https://www.ggztotaal.nl/nw-29166-7-4384766/nieuws/ziekenhuizen_moeten_alerter_zijn_op_geheugenproblemen.html?page=4)

Psychotherapeuten woedend over wetsvoorstel beroepenstructuur (https://www.ggztotaal.nl/nw-29166-7-4384216/nieuws/psychotherapeuten_woedend_over_wetsvoorstel_beroepenstructuur.html?page=4)

Beslissing tot ggz-opname grotendeels in lijn met aanbevelingen Zorginstituut (https://www.ggztotaal.nl/nw-29166-7-4383715/nieuws/beslissing_tot_ggz-opname_grotendeels_in_lijn_met_aanbevelingen_zorginstituut.html?page=4)

Akwa GGZ voert praktijkonderzoek uit naar herstel in de ggz (https://www.ggztotaal.nl/nw-29166-7-4383696/nieuws/akwa_ggz_voert_praktijkonderzoek_uit_naar_herstel_in_de_ggz.html?page=4)

Herseninstituut: anticonceptiepil kan eerder leiden tot suïcide (https://www.ggztotaal.nl/nw-29166-7-4383427/nieuws/herseninstituut_anticonceptiepil_kan_eerder_leiden_tot_suicide.html?page=5)