SCP: aandacht voor psychisch welbevinden ontbreekt in coalitieakkoord

”De focus in het recente coalitieakkoord ligt op het sterker voorzien in een aantal basisbehoeften. Het zet daarmee in op het verbeteren van het welbevinden van mensen. Hierbij zijn de bestaanszekerheid van mensen en goede, toegankelijke zorg onontbeerlijk. Net als het hebben van een dak boven het hoofd en toegang tot onderwijs van goede kwaliteit, zaken die in het akkoord eveneens prioriteit krijgen.”
Dat schrijft het Sociaal Cultureel Planbureau in ’Reflectie op het hoofdlijnenakkoord Hoop, lef en trots (https://www.scp.nl/binaries/scp/documenten/publicaties/2024/05/21/reflectie-op-het-hoofdlijnenakkoord/Reflectie+SCP+op+het+hoofdlijnenakkoord+Hoop+lef+en+trots.pdf)’.
Het SCP: ”De focus ligt daarbij wel sterk op bepaalde groepen. Zo wordt met name de bestaanszekerheid van de werkende bevolking benoemd. Voor anderen zullen de plannen in het akkoord naar verwachting minder positief uitpakken.”

Het SCP signaleert dat (onder andere) de aandacht voor psychisch welbevinden ontbreekt, terwijl de afgelopen jaren de ervaren druk en psychische klachten bij met name jongeren toenamen, net als de eenzaamheid bij ouderen. Het SCP adviseert hier in de verdere uitwerking wel expliciet oog voor te hebben.

Migranten

Waar het gaat om de gevolgen van het beleid voor welbevinden, heeft het akkoord aandacht voor de kwaliteit van leven van arbeidsmigranten, schrijft het SCP: het bestrijden van lage lonen en slechte arbeidsomstandigheden, het leren van de taal. Dat geldt niet voor asielmigranten: het SCP verwacht dat hun welbevinden onder druk zal komen te staan, terwijl velen van hen al met psychische problemen kampen. Inperking van hun rechten, onzekerheid over hun verblijf (door afschaffing van de asielvergunning voor onbepaalde tijd en door verlenging van de periode van naturalisatie van vijf naar tien jaar) en beperking van gezinshereniging zullen een negatieve invloed hebben op hun welbevinden en hun integratie.

Keuzes

De zorg staat onder druk, onder andere door de vergrijzing en het personeelstekort. Het hoofdlijnenakkoord erkent het belang van toegang tot goede en toegankelijke zorg. Dat vraagt om scherpe antwoorden op lastige vragen over welke zorg er minimaal beschikbaar is en wie de zorg gaat verlenen. Het SCP signaleert dat het hoofdlijnenakkoord niet expliciet is over dergelijke keuzes, of op basis van welke uitgangspunten deze keuzes gemaakt zouden kunnen worden.
Het SCP: ”Als lastige kwesties worden uitgesteld en oplossingen op zich laten wachten, kan dit op middellange termijn leiden tot een onhoudbaar zorgstelsel. Dit heeft negatieve gevolgen voor het welbevinden van mensen wanneer zij niet de zorg ontvangen die ze nodig hebben, of juist toenemende druk ervaren in het verlenen ervan.”

Het SCP adviseert daarom In de uitwerking van de hoofdlijnen aan te geven wat de onderliggende waarden van veranderingen in het zorgstelsel zijn, zoals wat burgers er minimaal van mogen verwachten ondergrens) en wat niet (bovengrens). Ook is het raadzaam expliciet te maken wie welke rol speelt. Het verdient aanbeveling eveneens het sociaal domein en de mentale gezondheidszorg in die discussie mee te nemen, en ook mantelzorgers erbij te betrekken.

Mantelzorg

”Er is relatief weinig aandacht in het akkoord voor mantelzorgers en vrijwilligers, die in toenemende mate zullen moeten voorzien in een deel van de benodigde zorg, vaak gecombineerd met een baan en een gezin. Dat heeft een risico op overbelasting tot gevolg. De verwevenheid van zorg met brede participatie en sociale cohesie is niet evident in het akkoord; er wordt met name ingestoken op participatie in termen van betaald werk. Een beroep doen op burgers voor mantelzorg heeft implicaties voor andere terreinen waarop burgers een bijdrage kunnen leveren. Zij kunnen te maken krijgen met toenemende druk om meerdere taken te combineren”, aldus het SCP.

-----------------------------------------------------------------------------------------

Vind je dit interessant? Misschien is een abonnement op de gratis nieuwsbrief dan iets voor jou! GGZ Totaal verschijnt tweemaal per maand en behandelt onderwerpen over alles wat met de ggz te maken heeft, onafhankelijk en niet vooringenomen.

Abonneren kan direct via het inschrijfformulier (http://www.ggztotaal.nl/pg-29166-7-89775/pagina/abonneren.html), opgeven van je mailadres is voldoende. Of kijk eerst naar de artikelen in de vorige magazines (http://www.ggztotaal.nl/pg-29166-7-89779/pagina/e-magazine.html).