Kinderen met een autismespectrumstoornis kunnen zich wel verplaatsen in de gedachten van een ander. Ze raken alleen sneller overprikkeld door andermans emoties, en dat leidt tot meer agressie. Dit zijn de nieuwste inzichten uit het onderzoek van ontwikkelingspsycholoog Carolien Rieffe en haar collega’s.
Empathie in kinderen met een ASS?
Empathie is belangrijk voor samenwerking, of het bij een groep behoren, kortom, voor de sociale cohesie. Van kinderen met een Autisme Spectrum Stoornis (ASS, zie ook kader) werd lang gedacht dat zij weinig empathie voelen, vertelt Carolien Rieffe. Haar onderzoeksgroep onderzoekt de sociale en emotionele ontwikkeling van kinderen met een ASS samen met Centrum Autisme en het Leo Kannerhuis. ‘Inmiddels is gebleken dat kinderen en jongeren met een ASS wel worden geraakt door het verdriet van een ander, maar niet weten hoe ze hiermee moeten omgaan. Empathische gevoelens blijken zelfs te kunnen leiden tot agressie’, verklaart Rieffe. ‘Ze raken overprikkeld door de emotie van de ander.’
Emoties van anderen negeren
Het team van Rieffe vond deze uitkomsten onlangs ook in een longitudinale studie, waarbij kinderen en jongeren over meerdere jaren gevolgd werden. Hiermee is aangetoond dat het gaat om een oorzakelijk verband. Kinderen en jongeren met een ASS die sterker meevoelen met een ander, laten na verloop van tijd meer agressie zien. ‘Het is dus belangrijk dat ze eerst beter leren hoe ze de eigen emoties kunnen reguleren, voordat ze zich richten op de emotie van een ander’, stelt Rieffe. ‘Dit verklaart ook waarom we vaak zien dat ze emoties van anderen negeren of proberen te negeren.’
Inzicht in intenties van anderen
Een ander belangrijk aspect voor sociale cohesie is het inzicht in intenties van anderen. Rieffe vond dat twee- tot zesjarigen met een ASS zich minder bezighouden met intenties van anderen als het gaat om gedeelde aandacht. Als bijvoorbeeld de proefleider wijst naar iets, volgen ze minder vaak haar blik en uitgestrekte arm. Hierdoor ontgaat hen waar de proefleider in is geïnteresseerd. Als de proefleider bezig is met concrete voorwerpen, volgen deze zelfde kinderen haar actie wel en maken ze deze af. ‘Kinderen met een ASS kunnen wel de aandacht richten op wat zich afspeelt in het hoofd van de ander, maar alleen als ze het doel daarvan zien’, aldus Rieffe.
Autismeweek
Van 28 maart tot en met 4 april 2015 is het Autismeweek. Bij mensen met een Autisme Spectrum Stoornis (ASS) verwerken de hersenen informatie op een andere manier. Onder deze aangeboren stoornis vallen verschillende vormen van autisme zoals klassiek autisme en het syndroom van Asperger. Ongeveer 1 procent van de Nederlanders heeft ASS. Vaak wordt autisme niet voor de leeftijd van twee jaar ontdekt.
Bron: Universiteit Leiden
