Gemeenten maken nauwelijks gebruik van de Wet Bibob (Wet Bevordering integriteitsbeoordelingen door het openbaar bestuur) bij de bestrijding van zorgfraude. Dat blijkt uit een rondgang van Nieuwsuur. Sinds vorig jaar zomer mag de wet breder worden ingezet, ook in de zorgsector. Al eerder deden het Informatie Knooppunt Zorgfraude (IKZ) samen samen met het Regionale Informatie en Expertise Centrum Oost Nederland (RIEC ON) verslag van veelvuldig misbruik van zorggelden bij kwetsbare groepen in Twente.
Nieuwsuur onderzocht bij 36 gemeenten in het land (per provincie een grote, middelgrote en kleine gemeente) of ze de wet Bibob op dit moment inzetten tegen zorgfraude. Dertig gemeenten doen dat niet. Ze zeggen geen signalen te hebben van fraude, vertrouwen de zorgbedrijven met wie ze zaken doen, of hebben eigen beoordelingscriteria. Zes gemeenten geven aan dat ze de Bibob-toets wel gebruiken of gaan gebruiken bij het screenen van zorgbedrijven.in hoeverre De gemeente Almelo ziet de verruiming van de integriteitswet juist als een belangrijk instrument om zorgaanbieders aan de voorkant te screenen. Wethouder voor zorg Eugène van Mierlo vecht al jaren tegen criminele zorgaanbieders.
”We hebben hier weerzinwekkende dingen meegemaakt: eigenaren van zorgbureaus die voor anderhalf miljoen aan zorggeld hebben vergokt in het casino, voor meer dan 2 miljoen met dubieuze facturen hebben gesjoemeld, met zorggeld tussen eigen bv’s hebben geschoven en ga zo maar door”, zegt Van Mierlo tegen Nieuwsuur. In meerdere rechtszaken eist Almelo zo’n 5 miljoen euro terug van malafide zorgbureaus.
Henneptoppen knippen
Een recent rapport van het Regionale Informatie- en Expertise Centrum Oost-Nederland (RIEC), dat zich richt op de aanpak van georganiseerde ondermijnende criminaliteit, én het Informatieknooppunt Zorgfraude laat zien dat criminaliteit in de zorg in de regio Twente ernstige vormen aanneemt. ”Het is walgelijk hoe criminelen over de rug van kwetsbare mensen op deze manier hun zakken vullen”, zegt Karen Ottens van het RIEC.
”We zagen hoe cliënten in de dagbesteding worden ingezet om henneptoppen te knippen, en zagen gevallen van illegale prostitutie”, zegt Ottens, die ziet dat er voor criminelen veel geld valt te verdienen in de zorg. Er zijn nauwelijks barrières opgeworpen door toezichthouders zodat kwaadwillende ongezien geld achterover kunnen drukken.
Wethouder Van Mierlo: ”We kunnen bedrijven nu aan de voorkant screenen, voordat ze subsidie of zorgopdrachten krijgen. Laat de jaarrekeningen zien, hoe zijn de geldstromen, en heel belangrijk: we mogen ook politie- en justitie-informatie inzien.”
Het achteraf terughalen van verkeerd gebruikt zorggeld is moeilijk en kost veel tijd. Dus vooraf screenen en daarmee criminele bedrijven weren, werkt volgens de Almelose wethouder veel beter.
Veel ellende voorkomen
Ook Ottens van het RIEC Oost-Nederland is enthousiast over het inzetten van de wet. ”We hebben de afgelopen twee jaar alleen al in Twente zeventig onderzoeken gedaan naar criminaliteit bij zorgbureaus. Wij zijn er in deze regio al jaren alert op, dus ik verwacht dat je dit in heel Nederland zou kunnen zien. Maar dat is nog niet onderzocht. Met de wet Bibob kun je aan de voorkant veel ellende voorkomen.”
Advocaat Jaap Baar staat veel bedrijven bij in Bibob-procedures. Hij zet vraagtekens bij de verdere uitbreiding van de wet. ”Deze wet is oorspronkelijk bedoeld om zware criminelen te weren uit gevoelige branches, zoals de horeca, seksindustrie en coffeeshops. Maar om dit nu standaard toe te gaan passen op elk zorgbedrijf, dat is een veel te zwaar middel. Dat ook de privacy ernstig aantast. Ik vind het een hellend vlak.”
Bron: Nieuwsuur, Gert Janssen en Anniek Ypenga
-----------------------------------------------------------------------------------------
Vind je dit interessant? Misschien is een abonnement op de gratis nieuwsbrief dan iets voor jou! GGZ Totaal verschijnt tweemaal per maand en behandelt onderwerpen over alles wat met de ggz te maken heeft, onafhankelijk en niet vooringenomen.
Abonneren kan direct via het inschrijffomulier, Opgeven van je mailadres is voldoende.
Of kijk eerst naar de artikelen in de vorige magazines.
