”De problemen in de jeugdzorg waren in de jaren 80 al groot en de beloftes vanuit de politiek om deze op te lossen zijn sindsdien amper onveranderd.” Dat schrijft de NOS, die zich daarbij baseert op promotie-onderzoek van Sharon Stellaard.
Stellaard tegen Nieuwsuur: ”Het is continu dezelfde taal. De grammatica blijft hetzelfde, alleen het vocabulaire verandert ietsjes. Voor haar promotieonderzoek aan de Vrije Universiteit dook ze in de geschiedenis van het jeugdzorgbeleid in Nederland. ”Boomerangbeleid”, noemt ze het patroon dat ze ontdekte. Het leidt ertoe dat de jeugdzorg niet of nauwelijks verbetert.
Déjà vu op tv
Dat de problemen al tientallen jaren spelen én dat de manier waarop daarover wordt gesproken nauwelijks is veranderd, blijkt onder meer uit wetsvoorstellen. In de wet op de jeugdhulpverlening van 1989 ging het over een ”samenhangend aanbod afgestemd op de behoefte”. In 2005 was ”een passend en samenhangend zorgaanbod” de oplossing, in de wet in 2015 stond ”effectievere hulp afgestemd op de behoeften” centraal en in 2020 waren ”behoefte in beeld hebben” en ”aanbod dat past bij de vraag” het antwoord op de problemen.
Nieuwsuur vond in haar archief tal van tv-fragmenten over de problemen in de jeugdzorg. Zo zegt een hulpverlener in een uitzending van Achter het Nieuws in 1987 al dat bezuinigingen in de jeugdzorg voor problemen zorgen. ”Alsof je tegen een kind zegt: je moet nodig een paar nieuwe schoenen, maar het mag niks kosten.”
Zeventien jaar later - in 2004 - vertelt toenmalig hoofd Inspectie Jeugdzorg Joke de Vries in het NOS Journaal gefrustreerd over de inrichting van de Jeugdzorg: ”Het is natuurlijk van de gekke dat er zoveel hulpverleners zich met een gezin bemoeien. Dat zou veel beter gestroomlijnd kunnen worden.”
Al jaren dezelfde problemen in de jeugdzorg
Deze voorbeelden laten volgens onderzoeker Stellaard zien dat de hervormingen om de jeugdzorg te verbeteren steeds weer op hetzelfde neerkomen. Ze noemt het verbluffend dat er in al die jaren geen nieuwe, effectieve oplossingen zijn aangedragen. ”Dit zijn beelden van nog voor 2005. We zitten bijna in 2025 en we voeren nog steeds hetzelfde gesprek.”
Lange wachtlijsten
Een ander probleem waarover in de vorige eeuw al de noodklok werd geluid, zijn de enorme wachtlijsten. Een medewerker van de crisisopvang in Rotterdam zegt in 1995 in het programma TweeVandaag: ”We zitten zo ontzettend vaak vol. We krijgen 1500 aanmeldingen voor de crisisopvang per jaar, maar we kunnen er jaarlijks zo’n 500 opnemen.”
’Code Zwart’, noemen jeugdbeschermers de status van de jeugdzorg anno 2023. Door een groot tekort aan jeugdbeschermers moeten kinderen die psychische hulp nodig hebben steeds langer wachten. Een van hen is de vierjarige Shane. Hij lijdt aan de eetstoornis Arfid, waardoor hij uit zichzelf nauwelijks eet. Hij staat al ruim een jaar op de wachtlijst voor gespecialiseerde psychische hulp. Moeder Juanita Derksen voelt zich machteloos. ”Hoe langer je wacht, hoe harder hij achteruit gaat. Je staat met de rug tegen de muur.”
Lees en bekijk hier het hele artikel en de beeldfragmenten uit eerdere jaren
Lees ook: Hervormingen passend onderwijs en jeugdzorg werken averechts
-----------------------------------------------------------------------------------------
Vind je dit interessant? Misschien is een abonnement op de gratis nieuwsbrief dan iets voor jou! GGZ Totaal verschijnt tweemaal per maand en behandelt onderwerpen over alles wat met de ggz te maken heeft, onafhankelijk en niet vooringenomen.
Abonneren kan direct via het inschrijfformulier, opgeven van je mailadres is voldoende. Of kijk eerst naar de artikelen in de vorige magazines.
