De vraag is alleen hoe
Als dit magazine uitkomt, is het nog 9 dagen voordat de Tweede Kamerverkiezingen plaatsvinden. De zorg lijkt geen speerpunt in de verkiezingsdebatten. Dat is niet vreemd, want linksom of rechtsom zullen er impopulaire beslissingen genomen moeten worden en daar trek je geen kiezers mee.
Als de ggz het enige van belang zou zijn op 22 november, voor wie zouden we dan moeten kiezen?
We geven een impressie van de standpunten over ggz-onderwerpen van de 14 partijen die (volgens de peilingen) vrijwel zeker de Tweede Kamer halen. Bij voorbaat drie kanttekeningen.
De ggz staat niet bovenaan het problemenlijstje
Partijstandpunten over de ggz kunnen niet los gezien worden van andere standpunten, vooral de standpunten over de zorg. In die zorg gaat een slordige 100 miljard euro om, waarvan ongeveer 6 miljard is bedoeld voor de ggz. Ondanks die 100 miljard lijkt de zorg geen speerpunt te zijn in de verkiezingscampagne, de ggz komt er met haar karige 6 miljard helemaal slecht vanaf. In de onderhandelingen die na de verkiezingen tot een nieuw kabinet moeten leiden, zal de ggz dan ook niet het belangrijkste thema worden en zullen veel goede ideeën sneuvelen.
De daad bij het woord?
In een verkiezingsprogramma is het makkelijk met ronkende oplossingen te komen. Wat anders is het om moeite te doen die beloften waar te maken. Voor kleine partijen is het niet altijd haalbaar bij elk debat aanwezig te zijn, een middelgrote partij als FvD (5 zetels) laat regelmatig verstek gaan bij debatten en commissievergaderingen rondom jeugdzorg en ggz. Veel licht in de programma’s, maar als het er op aankomt, is er niemand thuis.
Haalbaarheid
Die ronkende oplossingen gelden ook voor het beschikbare geld. Je kan veel beloven, maar verhullen waar je dan wél op moet bezuinigen. De trend bij steeds meer partijen is om hun plannen niet door het Centraal Planbureau te laten doorrekenen. Welke argumentatie daarvoor ook gebruikt wordt, feit blijft dat je alles kan beloven, zonder de bijbehorende consequenties te vertellen. Gratis bier, zoals het in de actualiteitenrubrieken heet. Als de niet-doorgerekende programma’s worden uitgevoerd, is het dus maar de vraag waarmee de tekorten worden aangevuld. Met een bezuiniging op de zorg?
Niet alle partijen komen hieronder evenveel aan bod. Om één van bovenstaande redenen, of omdat de inhoud met betrekking tot het onderwerp te mager is. Zo gaan er van de 64 pagina’s die het programma van de PVV telt, welgeteld drie over de zorg. De ggz komt daarin niet voor. In andere programma’s wordt de ggz slechts marginaal genoemd.
De premies, het eigen risico, de eigen bijdrage en de zorgtoeslag
Er gaat 100 miljard euro om in de zorg. Het is dan ook geen wonder dat alle partijen met voorstellen komen om te bezuinigen. Het is evenmin een wonder dat het geen prominent verkiezingsthema is, want impopulaire maatregelen zijn waarschijnlijk onontkoombaar. Om te beginnen: wat vinden de partijen dat de patiënt direct aan zijn zorgkosten moet betalen?
Veel partijen zijn voor afschaffing of verlaging van het eigen risico.
* De SP, de PVV, de Partij voor de Dieren, Denk en de PvdA/Groenlinks zijn het meest radicaal: het eigen risico gaat naar nul, eventueel stapsgewijs.
* Het CDA, de Christenunie en de SGP willen het eigen risico zo houden of in ieder geval niet verhogen.
* VVD, D’66 en NSC pleiten voor een tussenvorm: een stukje eigen risico per behandeling, tot een maximum van het huidige eigen risico (€ 385,-).
* FvD wil het eigen risico verlagen tot € 200,-, Volt laat zich niet expliciet over het eigen risico uit, maar wil wel dat jongeren gratis hulp kunnen krijgen.
Maar het eigen risico is niet het enige dat patiënten zelf moeten bijdragen aan de zorgkosten en het is duidelijk dat de partijen daarmee worstelen.
* Zo wil D’66 een inkomensafhankelijk gedeelte in de eigen betaling voor de Wmo;
* PvdA/Groenlinks, PvdD, de ChristenUnie, Denk en de SP willen een lagere of inkomensafhankelijke zorgpremie, al dan niet in combinatie met afschaffing van de zorgtoeslag;
* Het CDA wil in ieder geval geen verhogingen van eigen betalingen in de medische zorg;
* Tenslotte pleiten een aantal partijen ervoor, om alléén zorg te vergoeden die bewezen en effectief is. Onder hen zijn de BBB, D’66, ChristenUnie, NSC.
Preventie
De meeste partijen zien in het voorkómen van mentale problemen een goede kans om de kosten (en de lange wachtlijsten) in de ggz te beperken. Dat vraagt soms wel stevige standpunten, waarvoor niet elke partij te porren is.
De PVV en de FvD lijken sowieso niet veel op te hebben met preventie. Het FvD wil wel laag-drempelige preventie-spreekuren bij de huisarts, maar tegelijkertijd de steun voor het preventie-akkoord intrekken: “Mensen moeten zelf weten hoe ze willen leven”. De PVV stelt dat afschaffen van het eigen risico de enige echte preventie is en laat het daarbij.
Maar er zijn wel degelijk meer mogelijkheden, waarvan we het voorkomen van verslaving er uitlichten: alcoholverslaving en gokverslaving. Eerst het voorkomen van gokverslaving.
* D’66, PvdA/Groenlinks, de SP, de ChristenUnie, Volt, de SGP en Denk, pleiten voor een algeheel verbod op gokreclames en meer toezicht en regels voor de gokindustrie.
* Het CDA laat zich niet uit over de reclames, maar wil wel strenger toezicht op de gokindustrie.
* De BBB wil wel casino’s handhaven maar verbiedt niets,
* NSC wil online gokken helemaal verbieden.
* De VVD, PvdD en Volt noemen het onderwerp niet.
En alcohol?
* Behalve in het verkeer lijkt de VVD er de ernst niet van in te zien: “Bij roken, overgewicht en problematisch alcoholgebruik nemen we gerichte maatregelen zoals ‘welzijn op recept’, bij risicogroepen.”
* De BBB maakt er helemaal geen woorden over vuil.
* Daar staat D’66 duidelijk een steviger beleid voor: “De manier waarop we ons beleid over drugs en andere verslavende middelen als alcohol en nicotine hebben ingericht, staat niet in verhouding tot de werkelijke schade en het risico op verslaving.”
* In andere, maar soortgelijke woorden, zetten PvdD, ChristenUnie, Volt, de SP, PvdA/Groenlinks, de SGP en Denk hun standpunten weer: alcohol- en tabaksreclames verbieden, of in ieder geval stevig beperken, er komt een ontmoedigingsbeleid en meer voorlichting.
* Ook het CDA wil een ontmoedigingsbeleid, maar ziet toch in de eerste plaats de ouders als verantwoordelijke.
* Er komt structureel geld voor bewezen effectieve vormen van (verslavings-)preventie, voegt de ChristenUnie er nog aan toe.
* NSC wil het alcoholgebruik wel tegengaan, maar rept niet over een reclameverbod.
De wachtlijsten
Voor zover de wachtlijsten in de ggz in de programma’s genoemd worden, wil elke partij dat ze verdwijnen. Dat blijkt makkelijkere gezegd dan gedaan. Preventie is één ding om de wachtlijsten in te perken, een lagere instroom door het eigen risico is een goede tweede.
Maar dan? Variaties op ‘Wij willen een oplossing voor de lange wachtlijsten’ volstaan niet als er niet een verdere uitwerking is van de manier waarop dat dan moet gebeuren. Daarbij kan de problematiek van de wachtlijsten niet los gezien worden van andere problemen in de ggz, dus die nemen we hierbij mee.
Meerdere ideeën passeren de revue:
* Een betere organisatie van de ggz, vereenvoudigde financiering (VVD, SGP; NSC);
* Een groter aanbod van digitale zorg (VVD);
* Versterking van de ggz in de eerste lijn en/of meer samenwerking (D’66, ChristenUnie, BBB);
* Centrale of regionale regie op de wachtlijsten (D’66, PvdA/Groenlinks);
* Landelijke centra voor de meest complexe ggz-behandelingen (PvdA/Groenlinks);
* Uitbreiding aantal crisisplekken (PvdA/Groenlinks, PvdD);
* Voldoende opnameplaatsen en ambulante behandelplaatsen in iedere regio (SP);
* Investeren in opleidingsmogelijkheden (PvdD);
* Terugdringen bureaucratie (PvdD);
* Zorg in de buurt (PvdD, ChristenUnie);
* Meer poh-ggz (ChristenUnie, BBB);
* Investeringenin ggz verhogen (Denk);
De (overige) standpunten over de ggz per partij:
De VVD wil dat mentale problemen sneller gezien en verholpen worden om erger te voorkomen. Sportverenigingen, het onderwijs en werkgevers krijgen hierin een stevigere rol. Bij mensen met psychische klachten is een bredere kijk op de oorzaken nodig. Samenwerking met andere terreinen is daarbij noodzakelijk. De VVD wil ook dat er meer mentale gezondheidscentra en laagdrempelige herstel- en zelfregiecentra komen door heel Nederland.
De VVD pleit ook voor een een betere organisatie van de ggz, zodat mensen die zware mentale zorg vragen en hulp hard nodig hebben die ook krijgen. Daarnaast wordt de leidende rol van de ggz bij hulp aan personen met verward gedrag versterkt. De VVD denkt dan aan een betere samenwerking met de politie, zodat deze is ontlast en tegelijkertijd meer mensen met verward gedrag de juiste hulp krijgen.
VVD wil voor iedereen de mogelijkheid om zelf te kiezen voor een waardig levenseinde, mits dit volgens zorgvuldige procedures in eisen gebeurt. Dit geldt voor euthanasie, hulp bij zelfdoding en voltooid leven.
GroenLinks/PvdA wil structurele investering in de opleidingen, het salaris, de werkomstandigheden, zeggenschap en het perspectief van alle zorgprofessionals in de geestelijke gezondheidszorg.
Verder wil de partij coördinatie via regionale zorgtafels, voldoende inkoop van zorg zodat lange wachtlijsten worden teruggedrongen, landelijke centra voor de meest complexe ggz-behandelingen, het aantal plekken voor de crisisopvang wordt uitgebreid. Om te voorkomen dat personen met verward gedrag onnodig in de cel of op straat belanden, is er uitwisseling van praktijkkennis tussen ggz, het sociale domein en politie- en hulpdiensten.
Er moet meer ruimte komen voor de behandeling (in combinatie) met MDMA en psychedelica van psychische problemen zoals PTSS, depressie en trauma. Wetenschappelijke inzichten zijn daarbij leidend.
GroenLinks/PvdA wil een landelijk dekkend netwerk en structurele financiering van zelfregie- en herstelorganisaties, die ervoor kunnen zorgen dat mensen laagdrempelig en dicht bij huis kunnen werken aan hun herstel.
De partij onderzoekt welke wettelijke stappen mogelijk en wenselijk zijn om therapievormen die specifiek gericht zijn op het veranderen van gedrag of identiteit te verbieden.
Wie ondraaglijk en uitzichtloos lijdt, ongeacht of dat lichamelijk of geestelijk is, kan een beroep doen op het recht op zelfbeschikking. Daarom gaat euthanasie uit het strafrecht.
D66 pleit voor meer aandacht voor mentale gezondheid, met name bij jongeren. De partij wil met werkgevers en onderwijsinstellingen afspraken maken over preventie. Na behandeling komt er ook begeleiding met nazorgtrajecten of bij een herstelacademie.
D’66 is zeer kritisch over therapieën die kinderen autistisch gedrag proberen af te leren of beweren te genezen, zeker als dat gebeurt door onbevoegden of met behandelingen van onbewezen effectiviteit.
D66 wil dat de jeugd-ggz dat de jeugd-ggz centraler wordt ingekocht en op termijn door de zorgverzekeraar vergoed wordt. Daarnaast moet de jeugd-ggz beter aansluiten op de ggz voor volwassenen.
Er komt, als het aan D’66 ligt, een centrale of regionale regie op wachtlijsten zodat ggz-aanbieders samen kijken waar de beste behandeling moet plaatsvinden. Dit om de doorstroom te verbeteren en te voorkomen dat mensen dubbel of verkeerd op wachtlijsten staan.
Mensen met een hulpvraag mogen niet zonder hulp komen te zitten wanneer zij doorverwezen worden, zoals nu nog gebeurt. D66 wil een evaluatie van de zorgbemiddeling vanuit zorgverzekeraars.
Mensen die op de wachtlijst staan krijgen de middelen om zelf alvast aan de slag te gaan met hun mentaal welzijn.
Suïcidepreventie vraagt volgens D’66 om een breed maatschappelijk draagvlak. Alle beschikbare hulp via zorg, schuldhulpverlening en werkgever moet goed bereikbaar zijn. Ook moet de bereikbaarheid en herkenbaarheid van de hulplijn voor Nederlanders met zelfmoordgedachten goed zijn. D66 investeert daarom in structurele inzet en middelen voor onder andere de Landelijke Agenda Suïcidepreventie en meerjarig onderzoek.
D66 wil het werken in loondienst binnen de ggz aantrekkelijker maken en tegelijkertijd oneigenlijk zzp-schap tegengaan.
Het zorgprestatiemodel moet zó worden aangepast dat het aantrekkelijker wordt om patiënten met complexere klachten te behandelen. Op dit moment is het voor zorgaanbieders financieel aantrekkelijk zich vooral te richten op patiënten met minder zware problemen.
D66 wil dat ook familie en naasten worden ondersteund, bijvoorbeeld met educatie, zodat zij beter kunnen omgaan met de situatie.
Voor (jonge) mensen met een psychische aandoening en uitgesproken euthanasiewens moet tijdig passende hulp beschikbaar zijn.
Het CDA wil aandacht voor preventie, vroegsignalering, en sterkere mentale gezondheid, zodat de ggz meer beschikbaar is voor mensen die het het hardste nodig hebben. De partij wil financiering van preventie en zorg voor de mentale gezondheid van jongeren is van belang, voor nu en later.
Ook het CDA ziet seksuele geaardheid als aangeboren en dus niet als een mentale stoornis. Daarom komt er, als het aan het CDA ligt, een wettelijk verbod op ‘conversietherapie’.
Nieuw Sociaal Contract wil een brede aandacht in de samenleving nodig voor neerslachtigheid en depressies onder tieners en jongvolwassenen en voor eenzaamheid onder ouderen. Door sneller vast te stellen wie geestelijke gezondheidszorg nodig heeft en wie niet, kunnen wachtlijsten afnemen, stel NSC. Er moet direct een juiste beoordeling van de hulpvraag plaatsvinden. Ernstige psychiatrische aandoeningen met veel impact voor patient en samenleving krijgen prioriteit.
Grote ggz-instellingen moeten de menselijke maat terugbrengen door hun zorg weer kleinschalig te organiseren. De administratieve lasten rond de uitvoering van de Wet verplichte ggz moeten omlaag.
NSC wil meer aandacht voor suïcidepreventie en streeft ernaar om structurele suïcidepreventie als publieke taak in de wet op te nemen.
De wet ‘voltooid leven’ wordt door de NSC niet gesteund.
Transgenders moeten hun geslacht kunnen veranderen, maar NSC is tegen de voorgestelde verruiming van de Transgenderwet die de deskundigenverklaring schrapt.
De SP wil dat ggz-ondersteuning een vast onderdeel wordt van de zorg in de buurt. De partij wil de wachtlijsten terugdringen door voldoende opnameplaatsen en ambulante behandelplaatsen in de regio, met voldoende en goed geschoold personeel. Bij een crisis geldt dat niet de politie de eerst opvang moet doen, maar dat er voldoende geestelijke gezondheidszorg beschikbaar moet zijn.
Mensen die ggz nodig hebben, moet altijd goede zorg krijgen, schrijft de SP. Wachtlijsten mogen nooit een reden zijn dat dit in gevaar komt. Mensen die lichte zorg nodig hebben kunnen ook terecht bij de POH-ggz als dit uitkomst biedt.
De SP wil dat de afbouw van het aantal bedden in de ggz stopt, totdat de opbouw van ambulante voorzieningen aantoonbaar op orde is
De meest kwetsbare ggz-patienten met ernstige psychiatrische problemen moeten van de Zorgverzekeringswet overgeheveld worden naar de Wet langdurige zorg, omdat zij meer baat hebben bij permanent goede ondersteuning dan behandeling. Nu gebeurt dat pas wanneer iemand al drie jaar in een instelling zit.
Van de SP mag niemand worden ontslagen uit een psychiatrisch ziekenhuis zonder duidelijkheid over een (al dan niet begeleide) woonplek.
Als er sprake is van uitzichtloos en ondraaglijk lijden is euthanasie mogelijk. Echter het ontwikkelen van een voltooid leven wet, die hulp bij zelfdoding door een niet-arts mogelijk maakt wanneer iemand het leven als voltooid ziet, vindt de partij onwenselijk.
BBB wil integratie van geestelijke gezondheid in bredere zorg. Daarbij wordt de samenwerking tussen verschillende zorgdisciplines bevorderd. Dit zorgt voor vroegtijdige signalering en ingrijpen bij mentale
problemen. De Praktijkondersteuner GGZ bij de huisarts is volgens BBB een verrijking en wordt de aangewezen vergoede eenvoudige GGZ-zorg. Daardoor ontstaat er meer financiële en praktische ruimte voor zwaardere GGZ-zorg.
In de jeugdhulp wordt al een paar jaar samengewerkt om tot een toekomstscenario te komen. BBB is van mening dat de specialistische jeugd GGZ een eigen spoor moet zijn om naar op te schalen vanuit
de lokale teams. Los van het regionaal veiligheidsteam.
BBB wil overheveling van de verwarde personen-problematiek naar de juiste instanties. De problematiek rond verwarde personen hoort niet primair bij de politie, maar bij de GGZ en het ministerie van VWS.
De Partij voor de Dieren stelt dat een goede mentale gezondheid op school begint. Tijdens lessen moet er dan ook aandacht zijn voor de druk die sociale media kunnen creëren om er op een bepaalde manier uit te zien, bepaalde kleding te dragen of de juiste feestjes te bezoeken. Er is volop aandacht voor pesten en hier wordt actief tegen opgetreden op bijvoorbeeld scholen, kinderdagverblijven en op sportclubs.
Ook de woonwijken moeten moeten zorgen voor minder stress en daarom wil de PvdD woonwijken en steden flink vergroenen. Een bezoek aan natuur vermindert volgens de Partij pijn en negatieve emoties en moet dus voor iedereen toegankelijk zijn.
De PvdD wil een breed plan van aanpak voor psychische gezondheid waarbij naast zorgprofessionals ook het onderwijs, werkgevers- en werknemersorganisaties betrokken worden.
Een integrale aanpak voor suïcidepreventie (in onderwijs, zorg en op sociaaleconomisch terrein) is nodig om het aantal zelfdodingen terug te dringen. Suïcidepreventie wordt daarnaast wettelijk geborgd. Daarbij komt extra aandacht voor neurodivergente en LHBTIQA+-jongeren.
Ook de PvdD signaleert de wachtlijsten. Ze ziet dat mensen die geestelijke gezondheidszorg nodig hebben, soms jarenlang op wachtlijsten staan en daardoor niet bijtijds goede hulp krijgen. Wachtlijsten en wachttijden in de ggz dringt de PvdD terug door te investeren in genoeg omscholings- en opleidingsmogelijkheden, vermindering van administratieve lasten en vermindering van kosten door professionals te stimuleren in loondienst te gaan. Tot het zover is, is er voldoende overbruggingszorg en zijn er meer (tijdelijke) opnameplaatsen. De ggz is straks onderdeel van de zorg in elke buurt.
Neurodiversiteit krijgt bij de PvdD een plek in opleidingen van ggz-hulpverleners. Daarmee komt meer aandacht voor de verschillende manieren waarop het brein van mensen werkt, bijvoorbeeld als het gaat om communicatie en het omgaan en verwerken van prikkels en informatie.
ChristenUnie vindt mentale gezondheid van jonge mensen een maatschappelijke verantwoordelijkheid. Dit vraagt een cultuuromslag. Je bent niet goed om wat je presteert, wat je hebt, wie je vrienden zijn, je bent goed omdat ieder mens van waarde is, schrijft de ChristenUnie. ChristenUnie maakt daarom werk van de maatschappelijke dialoog over de prestatiemaatschappij en over opvoeden en opgroeien in deze maatschappij.
ChristenUnie investeert in geestelijke gezondheidszorg in de wijk en in de verbetering van de samenwerking tussen de ggz, huisartsen, maatschappelijke opvang, woningcorporaties, schuldhulpverlening en andere zorg- en hulpverleners en herstelgroepen. De ChristenUnie wil meer praktijkondersteuners ggz om te voorkomen dat mensen zwaardere zorg nodig hebben.
Voor veel professionals is de klinische en acute ggz steeds minder aantrekkelijk om te werken vanwege de enorme verantwoordingsdruk. Dit leidt tot grote tekorten in de klinische en acute ggz. Dat moet anders: vertrouwen in de professionaliteit van zorgverleners is het uitgangspunt.
Elk jaar plegen ruim 1.800 mensen suïcide. Onder jongeren is dit de belangrijkste doodsoorzaak. Suïcidepreventie is een opgave voor de hele maatschappij. Van de ggz tot het onderwijs en werkgevers. ChristenUnie wil via een initiatiefwet de wettelijke plicht voor suïcidepreventiebeleid voor de Rijksoverheid en gemeente verankeren.
Goede triage, gebruik van ervaringsdeskundigheid of lotgenotencontact zou ertoe moeten leiden dat ernstige psychiatrisch patiënten niet langdurig op een wachtlijst staan vanwege de complexiteit van zorg die ze nodig hebben. De financiering is geregeld op basis van beschikbaarheid, en niet op gebruik zodat er een adequaat en landelijk dekkend systeem komt voor patiënten met een hoogcomplexe zorgvraag die niet binnen hun eigen regio kunnen worden geholpen.
Zorgaanbieders worden verantwoordelijk om na de intake de patiënt te ondersteunen in diens zoektocht naar passende zorg, als deze niet zelf de beste zorg kan bieden.
De ChristenUnie is tegen de nieuwe transgenderwet. Zelfidentificatie (zonder tussenkomst van een professional) kan geen uitgangspunt zijn voor keuzes rond geslachtsregistratie en mede daarom geen beslissend criterium in wet- en regelgeving.
De ChristenUnie is tegen een wettelijke regeling voor mensen met een doodswens zonder dat zij ernstig ziek zijn. De overheid is er om kwetsbaren te beschermen, niet om hulp te bieden bij zelfdoding. De ChristenUnie is tegen het initiatiefwetsvoorstel voltooid leven.
De SGP wil een Deltaplan mentale gezondheid om de veerkracht (met name van jongeren) te versterken. Ook is er aandacht voor hardnekkige wachtlijsten. Met prioriteit wil de SGP inzetten op passende begeleiding en behandeling voor mensen met ernstige psychische problemen.
De SGP wil inzetten op vereenvoudigde financiering van de ggz.
Er moeten op regionaal niveau afspraken gemaakt worden over de beschikbaarheid en bereikbaarheid van acute ggz en de financiering daarvan. Op regionaal niveau moet er een doorzettingsmacht komen voor complexe zorgvragen. Voor zorgvragen die regio-overstijgend zijn, moet landelijke coördinatie komen.
Iedere (poging tot) zelfdoding is diep tragisch, stelt de SGP. Niet alleen voor de persoon die het betreft,
maar ook voor diens familie, vrienden en andere naasten. De SGP vindt dat we ons moeten inspannen om het aantal suïcides terug te dringen tot nul. De overheid heeft de plicht om zelfdoding te voorkomen, niet alleen de verantwoordelijkheid van de minister van VWS, maar kabinetsbreed. De SGP wil daarom (financiële) afspraken gemaakt tussen verschillende ministeries om suïcide tegen te gaan. Denk bijvoorbeeld aan effectieve aanpassingen in de openbare ruimte.
De SGP werkt met andere partijen aan een initiatiefwet om suïcidepreventie wettelijk vast te leggen. De SGP wil ook dat 113 Zelfmoordpreventie structureel en toereikend wordt gefinancierd.
Suïcidepreventie krijgt een prominente plek in opleidingscurricula voor leerkrachten, zorgwerkers en hulpverleners. Er komt een crisisinterventiedienst die bij een suïcide ter plaatse psychosociale hulp biedt aan nabestaanden, omstanders en hulpverleners. Zo’n organisatie kan ook in andere situaties optreden, zoals bij een ernstig misdrijf of aanslag.
De overheid gaat suïcidegevallen anoniem registreren. Hierdoor krijgen we meer zicht op wat mensen tot een zelfmoord(poging) brengt en kunnen we behandelmogelijkheden verbeteren.
Privacywetgeving mag de hulp aan suïcidale personen niet in de weg staan. Op z’n minst moet duidelijk zijn wat de (on)mogelijkheden zijn om informatie te delen met naasten. Als wet- of regelgeving goede zorgverlening belemmert, moet dit worden aangepakt.
Aan nabestaanden wordt voortaan altijd professionele gesprekken aangeboden om het verlies een plek te geven.
DENK is fel tegen het versoepelen van de euthanasiewet. In plaats daarvan moet de wens van zelfdoding worden tegengegaan, door depressie, eenzaamheid en stres tegen te verhelpen en door het bieden van zingeving. Om de groeiende wachtlijsten te verminderen wil DENK meer investeren in de geestelijke gezondheidszorg en verslavingszorg. Voor de preventie van dakloosheid komen meer middelen met name tijdens economische crises, om te voorkomen dat mensen in extreme situaties belanden.
Van Volt moet er meer aandacht komen voor mentale gezondheid in het onderwijs, door dit onderwerp als vak op te nemen in het curriculum. Het onbegrip voor ADHD en autisme wordt verkleind met lesprogramma’s voor leraren en leerlingen. De geestelijke gezondheidszorg wordt beter toegankelijk en voor jongeren tot 25 jaar gratis.
Volt draait de bezuinigingen op de ggz van de afgelopen kabinetten terug en investeert er weer in. Doelen zijn de wachtlijsten terugdringen en de beschikbare budgetten vergroten waardoor de ggz weer toegankelijk is voor iedereen die het nodig heeft.
Het is belangrijk dat de overheid een regiefunctie heeft in het borgen van suïcidepreventie voor de lange termijn, ook via wetgeving. Volt investeert in het bereikbaar houden van de hulplijn en in een verstevigde aanpak via de vierde Landelijke Agenda Suïcidepreventie.
Mensen met een vrijwillige en weloverwogen, blijvende stervenswens kunnen legaal en onder begeleiding toegang krijgen tot euthanasie. Hulp bij vrijwillige en weloverwogen euthanasie hoort niet thuis in het Wetboek van Strafrecht.
Forum voor Democratie wil een kortetermijnoplossing voor de lange wachtlijsten bij ernstige psychiatrische problematiek, is tegen het preventieakkoord en wil geen aanvullende wet ‘voltooid leven’.
Voor dit artikel is gebruikgemaakt van de partijprogramma’s zoals die op 30 oktober op de websites van de verschillende partijen stonden.
Lees ook andere artikelen over de komende Tweede Kamerverkiezingen
-----------------------------------------------------------------------------------------
Vind je dit interessant? Misschien is een abonnement op de gratis nieuwsbrief dan iets voor jou! GGZ Totaal verschijnt tweemaal per maand en behandelt onderwerpen over alles wat met de ggz te maken heeft, onafhankelijk en niet vooringenomen.
Abonneren kan direct via het inschrijfformulier, opgeven van je mailadres is voldoende. Of kijk eerst naar de artikelen in de vorige magazines.
