Nadat bij haar vader alzheimer werd geconstateerd, zocht de Amersfoortse Gul Dolap-Yavuz (46) passende dagopvang. Tevergeefs. Daarom start ze haar eigen opvang voor ouderen met een migratieachtergrond. ,,Mijn ouders zijn helemaal afhankelijk van anderen.’’
Dolap-Yavuz is dringend op zoek naar een locatie voor haar nieuwe dagopvang, het liefst in Amersfoort-Noord. ,,Ik wil een plek creëren waar migrantenouderen zich thuis voelen. Het moet er gezellig zijn en het liefst zou ik het aankleden in Oosterse sferen. De mannen moeten lekker kunnen kaarten of rummikuppen, zoals in een Turks theehuis. En met de vrouwen wil ik gaan koken en bakken of ze kunnen gezellig samen haken en breien. Waar ze zelf zin in hebben.’’
In januari werd bij haar vader Israil (80) alzheimer geconstateerd. Hij viel een aantal keren flauw en is slecht ter been. Daarom regelde Dolap-Yavuz dat haar vader en moeder konden verhuizen. Sinds een maand wonen ze tegenover elkaar. ,,Ik loop elke dag wel tien keer in en uit om iets te regelen of even te kijken hoe het met hen gaat. Dat kost veel energie.’’
Dolap-Yavuz zocht daarom passende dagopvang voor haar ouders, die beiden geen Nederlands spreken. Maar professionele opvang voor ouderen met een migrantenachtergrond is er niet of nauwelijks in de regio Amersfoort, constateerde ze al snel.
,,Ziekenhuizen en verpleeghuizen organiseren bijna niks voor deze doelgroep’’, zegt zij. ,,Nadat ik daarachter kwam, ben ik eens wezen kijken op een reguliere opvang in een Amersfoorts verpleeghuis. Die mensen hadden het heel gezellig, maar ik zag één Turks vrouwtje eenzaam in de hoek zitten. Ze deed niet mee met de spelletjes, want ze begreep niet wat de bedoeling is en sprak de taal niet. Toen besloot ik: hier gaan mijn ouders niet heen.’’
Geen gehoor
Dolap-Yavuz nam diverse keren contact op met dagbesteding Kiymet in woonzorgcentrum De Liendert, maar kreeg geen gehoor of werd niet teruggebeld.
Zo bleef er nog maar één scenario over; zelf een dagopvang starten. Dolap-Yavuz stortte zich op het plan en zegde onlangs haar vaste baan als directiesecretaresse/administratief medewerker op. Vanaf januari wil ze starten met een dagopvang van één of twee dagdelen per week voor ouderen met een migrantenachtergrond.
Een zak geld of een uitgewerkt plan heeft ze nog niet. Maar dat hoeft ook niet, benadrukt ze. ,,In eerste instantie is het een kleinschalig project op vrijwillige basis. Ik stel mezelf beschikbaar als begeleider van de ouderen. Ik ben al jarenlang mantelzorger van mijn ouders en bekend met de Turkse cultuur. Al in 2010 wilde ik iets opzetten voor allochtone ouderen, maar toen kwam het er niet van. Nu is de tijd rijp.’’
Het belangrijkste is dat de bezoekers uit hun dagelijkse sleur komen, zegt ze. ,,Veel allochtone ouderen leven in een sociaal isolement. Ze wonen bij hun zoon of dochter in huis en die moeten vaak werken. De meeste ouderen komen de deur niet uit.’’
Als voorbeeld noemt ze haar ouders. ,,Mijn vader en moeder zien elkaar de hele dag. Daardoor ontstaan soms irritaties. En ze worden niet gestimuleerd om iets leuks te doen. Mijn vader zit de hele dag televisie te kijken en mijn moeder dwaalt doelloos door het huis. Dat is helemaal niet goed voor ze.’’
Dolap-Yavuz wil niet alleen een dagopvang starten, maar ook allochtone ouders en hun kinderen die mantelzorg verlenen, ondersteunen. ,,Slechts weinig allochtone ouderen krijgen de financiële middelen waar ze recht op hebben. Ze weten niet hoe ze Wmo- of pgb-geld kunnen aanvragen of zelfs maar dat het bestaat. Ik weet het inmiddels wel, omdat ik mijn ouders hiermee al jaren ondersteun en het is mooi als ik anderen ermee kan helpen. Met het geld kunnen kinderen zorg inkopen, waardoor ze zelf worden ontlast.’’
De meeste hulpbehoevende allochtone ouderen ontvangen mantelzorg van hun kinderen, zegt Dolap-Yavuz. ,,Vanouds is er een taboe om je ouders naar een verpleeghuis te brengen. Maar dat is aan het veranderen. Steeds meer tweedegeneratie Turken zien in dat het soms beter is als professionals de zorg voor hun ouders overnemen omdat zij 24 uur per dag aanwezig zijn en vaak beter weten wat ze moeten doen.’’
Er is nog een prangender probleem, zegt Dolap-Yavuz. ,, Mijn ouders - en dat geldt voor veel meer eerstegeneratie Turkse en Marokkaanse migranten - spreken op een paar woorden na geen Nederlands. Ook zijn ze min of meer analfabeet. Ze kunnen onmogelijk in een Nederlands verpleeghuis gaan wonen, want ze kunnen de zuster nog niet eens om een glas water vragen. Wat dat betreft zijn ze even zelfstandig als een kleuter. Mijn ouders zijn totaal afhankelijk van mij, mijn broers en mijn (schoon)zussen. Soms zeggen ze het weleens: ‘Wat zouden wij moeten zonder jullie?’’’
Vorige week had moeder Zekiye (76) een blindedarmontsteking, vertelt Dolap-Yavuz. ,,Ik ben ’s ochtends met haar naar de huisarts gegaan en vervolgens naar het Meander Medisch Centrum. ’s Avonds, voor de operatie, werd ik afgelost door mijn nichtje. Wij hebben alles vertaald wat de doktoren en mijn moeder zeiden. Tot in de operatiekamer aan toe. De artsen waren dankbaar dat wij de hele dag aanwezig waren.’’
Eerste aanzet
Dolap-Yavuz maakt zich zorgen over de afhankelijkheid van haar ouders en andere allochtone ouderen in Amersfoort. Wat als er een broer of zus wegvalt? Hoeveel mensen blijven verstoken van hulp omdat ze geen kinderen hebben? ,,Met mijn project wil ik een eerste aanzet tot verandering zijn. Het zou mooi zijn als andere mensen zich bij mij aansluiten. Er zijn nog veel stappen te zetten.’’
Bron: Ad
