De Commissie Actuele Nederlandse Suïcideregistratie (CANS) constateert een toenemende trend in het aantal suïcides onder jongeren tot 30 jaar. Ook in februari van dit jaar ziet CANS een zorgelijk aantal suïcides onder jongeren. Dat schrijft 113 Zelfmoordpreventie.
Renske Gilissen is voorzitter van CANS en hoofdonderzoeker bij 113 Zelfmoordpreventie: “Gemiddeld overlijden er iedere maand in Nederland iets meer dan twintig jongeren tot 30 jaar door zelfdoding. CANS ziet steeds meer maanden waarin het aantal boven de 30 ligt. We staan als samenleving voor een grote uitdaging. We hebben iedereen nodig om deze cijfers om te buigen.”
Opstapeling van meerdere factoren
Er is zelden één oorzaak voor een suïcide, het is vaak een opstapeling van meerdere factoren en die zijn voor elk persoon weer anders. Spoedonderzoek door 113 Zelfmoordpreventie (publicatie september 2022) heeft laten zien dat het vaak gaat om jongvolwassenen die vroegtijdige schoolverlaters zijn (veelal van het MBO), psychische problemen ervaren, geldzorgen hebben en/of zich identificeren met de LHBTIQA+ gemeenschap. Ook worden prestatiedruk, relatieproblemen en eenzaamheid genoemd als factoren waar jongvolwassenen met suïcidale gedachten mee kampen.
Op basis van dit onderzoek werd begin februari een bijeenkomst georganiseerd met 40 organisaties die te maken hebben met jongvolwassenen. Centraal stond de boodschap dat suïcidepreventie in de haarvaten van de samenleving plaats moet vinden. Elke organisatie is naar huis gegaan met de opdracht om suïcidepreventie een plek te geven in de organisatie.
De oplossing ligt in de samenleving
Om het zorgelijke suïcidecijfer te laten dalen is de hele samenleving aan zet, schrijft Stichting 113. Zo kunnen alle Nederlanders die vermoeden dat het niet goed gaat met iemand een gesprek starten. Dat is spannend, maar iedereen kan het leren. De schaamte rondom suïcidale gedachten is vaak groot, een gesprek waarin deze gedachten concreet benoemd worden geeft verlichting en kan het begin zijn van verbetering. In 2021 is een speciale online training ontwikkeld die volwassenen leert hoe zo’n gesprek gevoerd kan worden met jongeren. Afgelopen januari ging de campagne Ik Ben Er Nog live met als doel dat ouders en professionals de gratis training volgen.
Professionals die in contact staan met jongvolwassenen kunnen een gatekeeperstraining volgen. Zij leren dan hoe je zelfdodingsgedachten herkent en bespreekbaar maakt, hoe je de veiligheid inschat en de ander kan stimuleren om hulp te zoeken. Om een depressie of suïcide bij jongeren vóór te zijn is de STORM aanpak voor scholen ontwikkeld. Onlangs werd bekendgemaakt dat STORM uitbreidt en dat de regio Nijmegen, Groningen en Zuidoost-Brabant de aanpak gaan gebruiken op scholen. De bedoeling is dat in 2023 nog meer regio’s aansluiten. Hiernaast is er informatie en materiaal beschikbaar waarmee suïcidepreventie concreet een plek binnen het voorgezet-, middelbaar-, of hoger onderwijs kan krijgen.
Tot slot zijn er de zorgprofessionals die veiligheid en goede zorg kunnen bieden aan mensen die kampen met suïcidaliteit. In de Landelijke Agenda Suïcide Preventie draaien speciale projecten die zich richten op de zorg. Een voorbeeld hiervan is het project om binnen het jeugddomein dezelfde werkwijze van suïcidepreventie toe te passen en als een groot netwerk samen op te trekken. Een ander voorbeeld hiervan is de toolkit voor ggz professionals die praktische ondersteuning biedt bij de behandeling van cliënten met suïcidaliteit.
Landelijke Agenda Suïcidepreventie
De Landelijke Agenda Suïcidepreventie heeft als titel ‘Samen Minder Suïcide’. Het is een netwerk van partijen en organisaties die midden in de samenleving staan en gedreven zijn om samen suïcidepreventie verder te brengen. Van onderwijs tot bedrijfsleven, van huisarts tot jeugdzorg, van drogist tot buurthuis en van schuldhulpverlening tot ziekenhuis. Alle projectleiders hebben extra aandacht voor de doelgroep jongvolwassenen. Kijk hier voor een overzicht van de projecten.
CANS
CANS is opgericht in april 2020 en heeft inzicht in het maandelijks aantal suïcides in Nederland om een eventuele toename zo vroeg mogelijk te constateren. De commissie hanteert een stoplichtmethode, waarbij maandelijkse suïcidecijfers de classificatie rood (=zorgelijk), oranje, geel en groen krijgen. De classificatie rood wordt gegeven wanneer de incidentie van suïcide (het aantal suïcides relatief ten opzichte van de omvang van de populatie) in een maand de 95ste percentielwaarde overschrijdt. Dit betekent dat de incidentie in die maand significant hoger is vergeleken met de incidentie per maand in eerdere jaren (2013 t/m 2019).
Praten over zelfdoding kan 24/7 gratis en anoniem: chat via 113.nl, bel 113 of bel gratis 0800-0113. Leer als omstander het gesprek te voeren met de gratis online training suïcidepreventie op vraagmaar.nl.
Bron: 113 Zelfmoordpreventie
-----------------------------------------------------------------------------------------
Vind je dit interessant? Misschien is een abonnement op de gratis nieuwsbrief dan iets voor jou! GGZ Totaal verschijnt tweemaal per maand en behandelt onderwerpen over alles wat met de ggz te maken heeft, onafhankelijk en niet vooringenomen.
Abonneren kan direct via het inschrijfformulier, opgeven van je mailadres is voldoende. Of kijk eerst naar de artikelen in de vorige magazines.
