Kunnen Eigen Kracht-conferenties helpen om dwang te voorkomen bij gedwongen psychiatrie? Als mensen met hun sociale netwerk en met steun van hulpverleners zelf een plan maken, krijgen ze dan meer grip op het leven? Lukt het om sociale kringen te vergroten en familie, vrienden en oude contacten weer te betrekken? Ellen Meijer onderzocht dit, ze promoveert vandaag, 21 januari, op haar proefschrift.
Meijer onderzocht 41 cases. Gemiddeld genomen ervaarden de betrokkenen meer controle en meer sociale steun. Het bleek niet altijd gemakkelijk om een conferentie te organiseren, mensen moesten schaamte overwinnen en open zijn over eigen ervaringen en behoeften. Dit vraagt moed van alle betrokkenen en vertrouwen in mensen en processen. Vertrouwen in de soms ongestructureerde plannen die cliënten en sociale netwerken opstellen. Eigen Kracht-conferenties kunnen helpen om partnerschap te ontwikkelen en te versterken tussen cliënten, hun sociale netwerk en professionals. Van belang is dat er wettelijke kaders worden gecreëerd, maar ook voorwaarden waaronder planvorming kan slagen. Daarnaast dienen professionals gefaciliteerd.
Een bureaucratisch en hiërarchisch discourse
”De term ‘eigen kracht’ lijkt ervan uit te gaan dat mensen zaken eerst zelf moeten regelen voordat zij professionele hulp kunnen of mogen krijgen”, schrijft Meijer. ”Deze volgorde gaat er vanuit dat steun van een netwerk altijd gemakkelijk te regelen is. Dit onderzoek laat echter zien dat dit niet altijd zo eenvoudig gaat en dat daarnaast het sociale netwerk (ook) steun nodig heeft. Het project maakte het mogelijk om op een andere manier naar de (gedwongen) psychiatrie te kijken. In de psychiatrie overheerst een bureaucratisch en hiërarchisch discourse, terwijl in het discourse rondom EK-c’s gezocht wordt naar een verhouding waarin de primaire groep - gesteund door de expertise van professionals - zeggenschap verwerft. Deze twee discourses stonden in dit project op gespannen voet met elkaar en dat maakte het lastig om EK-c’s van de grond te krijgen in de psychiatrie.”
Het vormen van een nieuwe praktijk
Meijer: ”Het organiseren van EK-c’s vereist het vormen van een nieuwe praktijk. Op meerdere niveaus zijn verschuivingen en aanpassingen nodig om een herstelgerichte praktijk te vormen; de totstandkoming van een wetgevend en financieel kader, en verschuiving in de discourses van GGz-instellingen en overheidsinstanties GGz-instellingen en overheidsinstanties - kortom, een ‘institutionele back-up’ is vereist om met succes te experimenteren met het organiseren van EK-c’s. Verder is de rol van kennisinstellingen (zoals universiteiten of hogescholen) niet onbelangrijk, zij kunnen gezien worden als stakeholders. Ze spelen een rol bij het leerproces van personeel en studenten, om eigenaarschap te bevorderen en sociale netwerken te betrekken in contact met cliënten. Door de praktijk van EK-c’s vanuit een actieonderzoekskader te bestuderen, worden de voorwaarden zichtbaar die nodig zijn om de praktijk van EK-c’s te vormen in de Nederlandse samenleving en kan het potentieel van EK-c’s in de context van de GGz verder worden benut”
Bron: VU Amsterdam
-----------------------------------------------------------------------------------------
Vind je dit interessant? Misschien is een abonnement op de gratis nieuwsbrief dan iets voor jou! GGZ Totaal verschijnt tweemaal per maand en behandelt onderwerpen over alles wat met de ggz te maken heeft, onafhankelijk en niet vooringenomen.
Abonneren kan direct via het inschrijffomulier, Opgeven van je mailadres is voldoende.
Of kijk eerst naar de artikelen in de vorige magazines.
