Per 2020 is de inkoop en bekostiging van acute geestelijke gezondheidszorg (ggz) aangepast. De Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) evalueerde na twee jaar wat de gevolgen van deze wijzigingen zijn. De NZa ziet dat zorgaanbieders en zorgverzekeraars nu meer dan voorheen in gesprek zijn over hoe de acute ggz in de regio goed georganiseerd kan worden. Ook het rekenmodel dat de Nederlandse ggz en Zorgverzekeraars Nederland hebben ontwikkeld, blijkt een waardevol hulpmiddel om deze gesprekken goed te voeren.
Sinds 2020 wordt acute ggz niet meer via een prestatiebekostiging bekostigd. De zorg wordt via representatie ingekocht. Dat betekent dat een budgethouder zorgverkoopgesprekken met één zorgverzekeraar voert. Deze zorgverzekeraar voert de gesprekken ook namens de andere zorgverzekeraars. Hiermee is de inkoop van de acute ggz losgetrokken van de reguliere zorginkoop.
De bekostiging verloopt via een beschikbaarheidsbekostiging met een budgetsystematiek en is gebaseerd op een vergoeding voor de capaciteit in een regio. Het budget wordt op basis van het benodigde personeel (fte) en bedden berekend. De budgetsystematiek is afgebakend tot de eerste drie dagen, met een voor- en nacalculatie en een verdeelsleutel om de kosten toe te rekenen aan de verschillende financieringsstromen.
Stimulans tot gesprek
Uit de evaluatie blijkt dat de aparte inkoop en budgetbekostiging geholpen heeft bij een snelle implementatie van de generieke module acute psychiatrie (GMAP). De GMAP beschrijft de inhoud en organisatie van hulpverlening voor mensen in een crisissituatie die vermoedelijk een acute psychische stoornis hebben.
Zorgaanbieders en zorgverzekeraars gaan vaker met elkaar in gesprek over de acute ggz in de regio omdat zij nu gezamenlijk één regionale budgetaanvraag doen. De budgetsystematiek hielp bij de bekostiging van de triagefunctie en beschikbaarheid van de beoordelingsteams.
Vervolgonderzoek afbakening acute ggz
De NZa ziet wel dat de budgetsystematiek complex kan zijn. Zo zorgt de afbakening van de eerste drie dagen voor onduidelijkheid. Ook bleek het werken met een verdeelsleutel, om tot een budget voor de Zorgverzekeringswet (Zvw) te komen, ingewikkeld. In 2023 starten we daarom met een onderzoek om te kijken of een zorginhoudelijke afbakening van de acute ggz in de eerste drie dagen meer logisch is. Hierbij kijkt de NZa onder andere naar de noodzakelijke beschikbaarheid, het personeel en de planbaarheid van de zorg.
Contractering
De NZa ziet dat de contractering na een onrustig eerste jaar steeds soepeler verloopt. Helpend hierbij was de ontwikkeling van een rekenmodel door de Nederlandse ggz en Zorgverzekeraars Nederland: het ZN/dNggz-model. Hiermee kan de benodigde capaciteit voor de eerste drie dagen per regio worden berekend. Ook deze intensievere samenwerking zorgde voor constructieve gesprekken tussen de branchepartijen. Het model wordt in bijna alle regio’s gebruikt en kan voorzien in de kostendekkendheid en regionaal maatwerk van de acute ggz. Bij het introduceren van toekomstige beschikbaarheidsbekostigingen zal de NZa rekening houden met de behoefte aan duidelijke handvatten om tot een goede berekening te kunnen komen.
Samenwerken in de regio
De samenwerking in de regio tussen de budgethouder en ziekenhuizen verloopt wisselend. Samenwerking tussen ketenpartners is essentieel voor een goed werkende en passende acute ggz keten. Dat is de doelstelling van de GMAP. Samenwerking betekent voor de NZa dat partijen ook in gezamenlijkheid werken aan de keten.
De NZa beveelt partijen aan om regioplannen concreter te maken en hier een lange termijnvisie in op te nemen. Bij een lange termijnvisie kan het gaan om de inzet van preventie of hoe om te gaan met de arbeidsmarktproblematiek.
Bron: NZa
-----------------------------------------------------------------------------------------
Vind je dit interessant? Misschien is een abonnement op de gratis nieuwsbrief dan iets voor jou! GGZ Totaal verschijnt tweemaal per maand en behandelt onderwerpen over alles wat met de ggz te maken heeft, onafhankelijk en niet vooringenomen.
Abonneren kan direct via het inschrijfformulier, opgeven van je mailadres is voldoende. Of kijk eerst naar de artikelen in de vorige magazines.
