Het wordt geen rustig jaar voor de ggz. Digitalisering en data, preventie en verdere domeinoverstijgende samenwerking. In het jaarplan van de Nederlandse ggz duizelt het van de projecten en activiteiten.
Samenwerken aan een mentaal veerkrachtige, inclusieve en veilige samenleving. Dat is de missie de Nederlandse ggz. Dat klinkt mooi, maar hoe breng je dat in de praktijk? Begin januari bracht de branchevereniging haar gezamenlijk jaarplan voor 2024 uit met afspraken over maatschappelijke ambities, doelen en activiteiten. Maar ook met randvoorwaarden voor ggz-aanbieders om goede zorg te kunnen leveren.
Regieteams
De randvoorwaarden komen terug in het werk van regieteams. Die coördineren de lobby en belangenbehartiging van de Nederlandse ggz richting politiek, overheid en andere stakeholders. De branchevereniging telt drie regieteams: 1. Zorg en financiering, 2. Mens en werk en 3. Informatiebeleid.
Zorg en financiering
Op het gebied van financiering gaat dit jaar veel gebeuren. Er moet meer transparantie komen over kwaliteit van behandelingen via CQi en zorgvraagtypering, zodat implementatie in 2025 kan plaatsvinden. Daarnaast wordt de implementatie van het Landelijk Kwaliteitsstatuut (LKS) gemonitord en geëvalueerd. De Nederlandse ggz wil samen met branchepartijen en haar leden de IZA-afspraken uitvoeren om de administratieve lasten van zorgverleners met twee uur per week te verminderen. Op het gebied van cruciale ggz moeten vraag en aanbod dit jaar beter op elkaar gaan aansluiten. Daarvoor moet voldoende financiering en een inspirerende werkomgeving komen en een visie op concentratie en spreiding van de ggz. Dit jaar moeten de randvoorwaarden voor ANW-bereikbaarheid voor niet-acute zorgvragen zijn vastgesteld. De Nederlandse ggz werkt in 2024 mee twee kostenonderzoeken: naar de integrale prestaties klinisch (voortgezet) verblijf ggz-b Wlz en naar de tarieven voor hoogwaardige zorg voor Zvw en Wfz. De Green Deal voor de ggz gaat vorm krijgen door het vergroenen en rookvrij maken van locaties, aandacht voor gezonde en duurzame voeding, de inzet op financiering van duurzaam vastgoed en acties op het gebied van verspilling en milieubelasting door medicijnen. Er komt meer aandacht voor de Wmo via standaardisering en innovatie van aanbesteding en contractering in het sociaal domein, via het bouwen aan de beweging ‘Eerst een thuis’ en het versterken van informele netwerken en voorzieningen voor mensen met ernstige psychische aandoeningen. Dit jaar moeten er betaaltitels komen voor consultatie, domeinoverstijgende zorg en verkennend gesprek om zo samenwerking te kunnen financieren. En – last but not least – de Nederlandse ggz zet in op zorg voor de jeugd. Dit jaar moeten specifieke data jeugd ggz beschikbaar komen, er wordt gewerkt aan verdere regionalisering en de robuustheid van inkopende regio’s via i-Sociaal Domein en de AMvB zorgvormen worden uitgewerkt en geïmplementeerd.
Mens en werk
Als het gaat om ‘Mens en werk’, dan staat werkgeluk centraal. Dat heeft consequenties: de Nederlandse ggz wil inzetten op voorbereiding van de cao-onderhandelingen eind 2024. Via de IZA-afspraken en het programma Toekomstbestendige Arbeidsmarkt Zorg en Welzijn (TAZ) wordt gewerkt aan de positie van flexwerkers en zzp’ers, de verdeling van opleidingsplaatsen, betere medezeggenschap en minder regeldruk vanuit HR-processen. Ook wordt gewerkt aan een branchebrede aanpak van agressie en ongewenst gedrag – met name preventie van stalking, seksueel grensoverschrijdend gedrag door zorgverleners en verbetering van melding- en aangifteprocedures. Ook wordt er via werksessies een aanzet gemaakt om de beeldvorming te verbeteren van de ggz als branche om in te werken.
Informatiebeleid
Op het gebied van financieel-administratieve processen moet er minder regeldruk komen en minder werk aan implementaties. Standaardisatie moet de kloof tussen beleidsvorming en de uitvoering in ict verkleinen. De wetswijzigingen in de Wvggz op zorginhoud, financiën en informatie-uitwisseling moeten daarbij helpen. De Nederlandse ggz is dit jaar ook betrokken bij het Actieprogramma i=Wlz, i-Jeugdwet, i-Wmo en i-Sociaal Domein. Gebruikersverenigingen en leveranciers worden ook betrokken. Er wordt dit jaar onder andere gefocust op bedrijfsmatig leren van data en kunstmatige intelligentie. Daarvoor moet een strategie worden geformuleerd, maar eerst een overzicht gemaakt van de stand van zaken binnen de ggz. Daarnaast komen er bijeenkomsten voor zorgorganisaties over het gebruik van artificial intelligence (AI) en goede voorbeelden uit andere branches worden gedeeld. Het initiatief Federative Lerning UMC wordt opgeschaald. De Nederlandse ggz wil in 2024 werken aan cultuurverandering en digitale inclusie van zorgprofessionals, zoals afgesproken in het IZA. Dat gebeurt onder andere via het Zorgtransformatieplatform, het landelijk netwerk e-communities en de zogenaamde Vliegwielcoalitie voor opschaling van digitale innovaties. Daarnaast wordt ingezet op deelname aan Digivaardig in de Zorg en nacholingstrajecten op het gebied van digivaardigheid. Gegevensuitwisseling tussen zorgverleners en patiënten moet dit jaar worden verbeterd (volgens wet- en regelgeving). Zorgverleners gaan samenwerken aan een landelijke infrastructuur en het versterken van bewustzijn bij bestuurders. Dat gebeurt onder andere via landelijke organisaties als het Informatieberaad, VZVZ, Medmij en Digitaal Verwijzen, via het landelijk programma ‘Samen voor medicatieoverdracht’ vanuit het IZA. Er wordt gewerkt aan een berichtstandaard voor uitwisseling met huisartsen: HASP-Ggz. Met Nictiz en leveranciers van EPD’s wordt gewerkt aan standaardisatie via Zorginformatiebouwstenen (Zib’s). En de branchevereniging brengt de standpunten van de ggz in bij de ontwikkeling van de Europese Verordening Health Data Space en de Wet Elektronische Gegevensuitwisseling in de zorg.
Waardenetwerken
Via zogenaamde ‘waardenetwerken’ werkt de Nederlandse ggz aan het realiseren van maatschappelijke ambities, kennisdeling en het stimuleren van innovaties. Zo ontstaan ook nieuwe allianties en samenwerkingsvormen. Er zijn vijf netwerken: 1. Gezond opgroeien, 2. Verslaving en gezonde leefstijl, 3. Zorg en veiligheid, 4. Volwaardig burgerschap en 5. Mentale gezondheid.
Gezond opgroeien
Hier ligt de nadruk op de implementatie van de Hervormingsagenda Jeugd (HAJ), het Kwaliteitskader Jeugd en op Gezinsgericht werken. Aan de HAJ en het kwaliteitskader wordt gewerkt met partners in de jeugdzorg binnen het programmaplan ‘Kwaliteit en blijvend leren’ van NJI. Daarvoor wordt dit jaar een projectorganisatie opgezet. Binnen de HAJ en het IZA wordt gezinsgericht werken genoemd. Dat wordt dit jaar via de IZA-tafels uitgewerkt en er komt een implementatieplan.
Verslaving en gezonde leefstijl
In het IZA staat dat leefstijl per 1 januari 2025 integraal onderdeel is van de behandeling in de ggz en de verslavingszorg en daar wordt dit jaar dus aan gewerkt. Zo wordt gewerkt aan sport en bewegen als onderdeel van behandeling en herstel. De generieke module Gezonde Leefstijl wordt dit jaar verder ontwikkeld en geïmplementeerd. Er worden dit jaar allerlei webinars, festivals en (digitale) spreekuren of bijeenkomsten georganiseerd om bewustzijn, kennis en vaardigheden op gebied van leefstijl te vergroten. En er wordt gewerkt aan kennis bij cliënten en professionals over riskant middelengebruik.
Zorg en veiligheid
Ook mensen met onbegrepen of risicovol gedrag moeten kunnen meedoen in de maatschappij. Psychische problemen of een strafrechtelijk verleden mogen niet leiden tot isolatie of exclusie. Dit jaar werkt de Nederlandse ggz aan verbetering van continuïteit van zorgtrajecten voor personen met zeer complexe problematiek of multi-problematiek. Verplichte zorg moet zoveel mogelijk worden voorkomen. Daarvoor moeten forensische zorg, verslavingszorg, specialistische ggz, PI, verstandelijk gehandicaptenzorg en gemeenten optimaal samenwerken, zowel in acute situaties als in langdurige trajecten. Een plan van aanpak daarvoor is klaar. In meerdere zorg- en veiligheidsrisico’s worden dit jaar gesprekken gevoerd. Er komen afspraken tussen politie en ggz voor betere samenwerking bij complexe casuïstiek. Beeldvorming wordt verbeterd door het publiceren van verhalen van cliënten en ervaringsdeskundigen.
Volwaardig burgerschap
De Nederlandse ggz wil dat iedereen meetelt en kan meedoen in de samenleving. Daarbij is de ggz partner in een breder netwerk dat dienstbaar is aan burgers met ernstige psychiatrische problemen. Dat wordt in 2024 op meerdere manieren gerealiseerd, met name door verbeteringen in de samenwerking tussen ggz, huisartsen en sociaal domein. Er is ervaring opgedaan met het verkennend gesprek. Er komt structurele financiering voor begeleiding naar werk en opleiding voor mensen met (ernstige) psychische aandoeningen. Er komen meer zelfregiecentra en herstelinitiatieven beschikbaar en samenwerking met de ggz wordt bevorderd. De inzet van ervaringsdeskundigen in de langdurige ggz wordt verbeterd. Er wordt dit jaar een uniforme werkwijze voor mentale gezondheidscentra opgeleverd, zoals afgesproken in het IZA.
Mentale gezondheid
Kernwoorden in 2024 zijn: minder zorg, meer ondersteuning, preventie en het vergroten van mentale gezondheidsvaardigheden. Dit jaar wordt gewerkt aan een gezamenlijke visie van alle leden op mentale gezondheid, de rol van de ggz daarin en de manier waarop dit kan worden gefinancierd. Concreet wordt dit uitgewerkt in de Samenwerkingsagenda ‘Preventief werken aan mentale gezondheid’, die aansluit op akkoorden als het IZA en GALA. Dit jaar wil de brancheverenigingen samenwerkingen opstarten met onderwijsinstellingen en werkgevers op het gebied van mentale gezondheid van studenten en werknemers. Daarnaast participeert de Nederlandse ggz actief in de 113 Landelijke agenda suïcidepreventie en de uitvoeringsagenda suïcidepreventie jongvolwassenen.
Verkapte oproep
Naast het werk in de regieteams en de waardenetwerken maakt de Nederlandse ggz zich in 2024 sterk voor internationale kennisuitwisseling, inbedding van juridische aspecten (bijvoorbeeld op het gebied van gezondheidsrecht en privacy) in de ggz, communicatie en PR en lobbywerk. Lees hier het volledige jaarplan (pdf). Het jaarplan is ook een verkapte oproep. “Voor een actieve vereniging en een effectieve lobby en belangenbehartiging is ieders inbreng onmisbaar. We willen graag dat je meedenkt en meedoet in de netwerken van de vereniging. Hierbij dan ook van harte de uitnodiging om te participeren en bij te dragen, zodat wij het werk voor de ggz-sector nog meer vanuit de praktijk vorm kunnen geven. Sluit je aan, want samen zijn we de Nederlandse ggz”, zo schrijft directeur Jeroen Pepers in het voorwoord.
Lees ook andere artikelen over de Nederlandse ggz
----------------------------------------------------------------------------------------
Vind je dit interessant? Misschien is een abonnement op de gratis nieuwsbrief dan iets voor jou!
GGZ Totaal verschijnt tweemaal per maand en behandelt onderwerpen over alles wat met de ggz te maken heeft, onafhankelijk en niet vooringenomen.
Abonneren kan direct via het inschrijfformulier, opgeven van je mailadres is voldoende. Of kijk eerst naar de artikelen in de vorige magazines.
